Zarząd w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

Spis treści

Wykaz skrótów 4
Akty prawne 4
Periodyki 5
Wprowadzenie 6

Rozdział I
Zagadnienia ogólne

1. Ogólna charakterystyka spółek kapitałowych 8
2. Ogólna charakterystyka spółki z ograniczoną odpowiedzialnością 8
3. Zarząd jako organ spółki z ograniczoną odpowiedzialnością 19

Rozdział II
Początek i ustanie pełnienia funkcji przez zarząd

1. Powołanie zarządu 22
2. Kadencja a mandat 26
3. Zawieszenie członka zarządu 29
4. Odwołanie z pełnienia funkcji 31
5. Rezygnacja członka zarządu 34
6. Stosunek zatrudnienia 36

Rozdział III
Kompetencje zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością 41

1. Uwagi wstępne 41
2. Zasada domniemania kompetencji zarządu 42
3. Kompetencje zarządu w sferze wewnętrznej spółki 43
4. Zasady i sposób prowadzenia spraw 45
5. Kompetencje zarządu w sferze zewnętrznej spółki 48
6. Zasady i sposób reprezentacji spółki 50
7. Wymóg działania całego zarządu 53

Rozdział IV
Ograniczenia kompetencji członków zarządu

1. Klasyfikacja i skutki prawne naruszenia ograniczeń kompetencji zarządu 55
2. Kodeksowe ograniczenia kompetencji zarządu 57
2.1. Sprzeczność interesów spółki z interesami członka zarządu 57
2.2. Umowy i spory z członkiem zarządu 63
2.3. Zakaz konkurencji w Kodeksie spółek handlowych 68
2.4. Wymóg uzyskania zgody innego organu spółki 74
3. Ograniczenia kompetencji zarządu wynikające z woli wspólników 78
3.1. Umowa spółki lub jednoosobowy akt założycielski 78
3.2. Uchwały wspólników, uchwały rady nadzorczej oraz regulamin zarządu 82
4. Pozakodeksowe ograniczenia kompetencji 84
4.1. Ograniczenia związane z pełnieniem funkcji publicznych 84
4.2. Prawo spółdzielcze 89
4.3. Zakaz konkurencji w prawie pracy 90

Rozdział V
Odpowiedzialność członków zarządu

1. Odpowiedzialność dyscyplinarna 92
2. Odpowiedzialność cywilnoprawna 92
3. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki 100
4. Odpowiedzialność karna 105
5. Odpowiedzialność członków zarządu wynikająca z przepisów szczególnych 114
5.1. Odpowiedzialność członków zarządu jako pracowników i pracodawców 115
5.2. Odpowiedzialność subsydiarna za zaległości podatkowe spółki 119
5.3. Odpowiedzialność wobec ZUS 120
5.4. Odpowiedzialność w razie upadłości spółki 122

Rozdział VI
Rola zarządu w postępowaniach szczególnych

1. Postępowanie likwidacyjne w Kodeksie spółek handlowych 125
2. Postępowanie upadłościowe z likwidacją majątku spółki 128
3. Postępowanie układowe 131
4. Postępowanie naprawcze 133

Podsumowanie 137
Literatura 139
Orzecznictwo 147

Wprowadzenie:

„Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest obecnie najbardziej popularną formą prowadzenia działalności w Polsce, w tym przede wszystkim działalności gospodarczej. Tezę tą potwierdzają statystyki, które wskazują, iż liczba zarejestrowanych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością w roku 2006 wyniosła 205 558 wobec 8 614 spółek akcyjnych i 29 166 pozostałych spółek prawa handlowego . Związane jest to przede wszystkim z korzystną dla przedsiębiorców konstrukcją prawną tego typu spółki, zapewniającą elastyczność działania oraz możliwość ukształtowania stosunków w zasadzie według uznania wspólników, których odpowiedzialność ograniczona została do wysokości wniesionych wkładów na kapitał zakładowy. Ponadto sprawia to, iż jej atrakcyjność dostrzegają nie tylko podmioty na rynku krajowym, ale również inwestorzy zagraniczni, którzy coraz częściej sięgają po spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, jako formę prowadzenia przedsiębiorstwa handlowego.

Celem niniejszej pracy jest kompleksowe przedstawienie problematyki związanej z organem wykonawczym spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jakim jest zarząd spółki. Zarząd w większości przypadków jest jedynym organem uprawnionym do występowania w imieniu spółki w stosunkach z osobami trzecimi,  a czynności przez niego dokonywane powodują skutki bezpośrednio po stronie spółki. Ponadto należy zauważyć, że liczba nałożonych na zarząd spółki przez ustawodawcę obowiązków oraz przyznanych mu uprawnień, wzgląd na ochronę interesów wspólników oraz pewność i bezpieczeństwo obrotu gospodarczego przemawiają za ustanowieniem określonych ograniczeń kompetencji oraz zasad odpowiedzialności członków zarządu za działania godzące w interesy założycieli, jak i osób trzecich. Wszystkie wskazane powyżej problemy zostaną poruszone w niniejszej pracy. Niekiedy jednak, ze względu na dużą ilość zagadnień związanych z funkcjonowaniem zarządu spółki, zostaną one jedynie zasygnalizowane z jednoczesnym odesłaniem do stosownej literatury i orzecznictwa.

Rozważania w niniejszej pracy dotyczące problematyki zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oparto zarówno na normatywnym materiale źródłowym, jak i bogatym dorobku doktryny i orzecznictwa Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Sądów Apelacyjnych. Stanowiska doktryny zostały zaczerpnięte nie tylko z podręczników akademickich, ale również praktycznych komentarzy, monografii czy artykułów i głos do orzeczeń sądowych. Należy podkreślić, że powoływane w pracy materiały źródłowe dotyczą aktualnych rozwiązań przyjętych w Kodeksie spółek handlowych oraz przepisach około kodeksowych związanych bezpośrednio z tematem, jak i poglądów doktryny na gruncie uchylonego Kodeksu handlowego. Zawierają one ciekawe refleksje zachowujące swoją aktualność w wielu przypadkach, dlatego zostały przytoczone w niniejszej pracy”.