Liczba stron: 128
Nazwa Szkoły Wyższej: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Rodzaj pracy: magisterska
Rok oddania: 2012
Zawartość pracy:
Spis treści
Wprowadzenie……………………………………………………………………… 5
Rozdział I Mass media wobec edukacji medialnej……………………………….8
1.1.Mass media..………………………………………………………………………8
1.1.1.Funkcje mediów………………………………………………………………9
1.1.2.Zobowiązania etyczne współczesnych środków masowego przekazu………11
1.1.3.Społeczeństwo informacyjne………………………………………………..14
1.2.Edukacja medialna jako nowy kierunek kształcenia ……………………………16
1.2.1.Wykorzystanie mediów w edukacji…………………………………………18
1.2.2.Wymagania stawiane pedagogice medialnej ……………………………….21
Rozdział II Rola mass mediów w życiu młodych ludzi…………………………..24
2.1.Kultura masowa i jej rozwój…………………………………………………….24
2.1.1.Szybko, łatwo i przyjemnie czyli życie instant………………………………26
2.1.2.Komercjalizacja- wioska czy elitarność?……………………………………28
2.1.3.Czy żyjemy w „The Truman Show”?……………………………………….30
2.2.Czaspisma młodzieżowe a wartości w nich prezentowane………………………33
2.2.1.Odrzucanie książek jak formy spędzania czasu wolnego……………………35
2.2.2.”Na luzie” czyli przegląd prasy młodzieżowej………………………………37
2.3.Rola telewizji w życiu współczesnych nastolatków…………………………….40
2.3.1.Teoria interakcyjna Jessorów………………………………………………..42
2.3.2. Teoria napięcia Agnewa- nieskuteczność wychowawcza rodziców czy socjalizacja przez media? … 44
2.3.3.Modele medialne a utożsamianie się nastolatków…………………………..46
2.3.4.Seriale i filmy jako wyznacznik dnia codziennego…………………………48
2.3.5.Natychmiastowość przekazu telewizji i brak refleksji……………………….50
2.3.6.Wpływ reklamy………………………………………………………………52
2.4.Siecioholizm- anonimowość i osamotnienie młodzieży w Internecie…………..55
2.4.1.Rosnące uzależnienie od Internetu i jego fazy………………………………57
2.4.3.Zagrożenia „czyhające” w Internecie……………………………………….60
2.4.4.Odwaga w Internecie- chęć wyżycia się……………………………………63
2.5.Zabij pierwszy albo zostaniesz zabity- brutalność gier komputerowych
a zachowania agresywne nastolatków……………………………………………65
2.5.1.Teoria agresji A. Bandury………………………………………………..…68
2.5.2.Nadwyżka wzorów przestępczych -teoria Sutherlanda…………………….70
2.5.3.Życie jako gra……………………………………………………………….71
2.6.Cyberprzemoc jako nowa forma rozrywki………………………………………74
2.7. Młodzi ludzie a mass media……………………………………………………76
2.7.1. Zachowania ryzykowne podejmowane przez młodzież………………………77
2.7.2. Ciało jako towar medialny…………………………………………………….79
2.7.3 Negatywna profilaktyka- prezerwatywy zamiast wiary i prawdy?……………81
2.7.4. Zmiany postaw pod wpływem mediów………………………………………83
ROZDZIAŁ III Metodologiczne założenia badań własnych…………………..…. 86
3.1 Przedmiot i cel badań…………………………………………………….………86
3.2 Problemy i hipotezy badawcze…………………………………………………87
3.3 Zmienne i ich wskaźniki………………………………………………………..90
3.4 Metody, techniki i narzędzia badawcze………………………………………..92
3.5 Organizacja badań własnych……………………………………………………95
ROZDZIAŁ IV Mass media a zachowania ryzykowne młodzieży- analiza badań własnych … 96
4.1. Charakterystyka badanych uczniów ………………………………………….96
4.2.Czas wolny spędzany przez młodych………………………………………….97
4.3. Jakie rozrywki preferuje dzisiejsza młodzież?……………………………….100
4.4.Wykorzystywanie Internetu przez młodzież………………………………….105
4.5. Co młodzi ludzie sądzą o mediach masowych?………………………………107
4.6. Problemy dzisiejszej młodzieży………………………………………………110
Zakończenie ………………………………………………………………………117
Bibliografia………………………………………………………………………..120
Aneks……………………………………..………………………………………..124
Wprowadzenie
Trudno w dzisiejszych czasach wyobrazić sobie funkcjonowanie człowieka bez dostępu do jakiegokolwiek środka masowego przekazu. O ile jest to możliwe wśród osób nie korzystających z Internetu, telefonii komórkowej czy komputerów, to ciężko wyobrazić sobie funkcjonowanie bez prasy czy telewizji. Świat nieustannie pędzi do przodu nie bacząc na tych, co zostali w tyle. Jest to wizja dość pesymistyczna, ale trudno się z nią nie zgodzić. Mass media to nie tylko ekran telewizora i treści w nim prezentowane, lecz również wszystkie gazety, płyty CD, odbiorniki radiowe i wiele innych wytworów ludzkich rąk służące określonym celom. Środki masowego przekazu są dostępne na każdym kontynencie oczywiście nie w takim samym stopniu. Inny jest dostęp np. w Ameryce Północnej a inny w Afryce.
Podejmując temat związany z mass mediami trudno jest określić tak naprawdę ich dzisiejszą rolę w życiu jednostki, ponieważ każdy z nas używa danego medium w zależności od potrzeb. Niektórzy są wręcz uzależnieni od używania poprzez charakter wykonywanej pracy, inni po prostu są ciekawi treści przekazywanych przez ekran telewizora bądź czasopisma czy Internet. Nie sposób jednak przejść obok komentarzy ludzi mówiących, iż w dzisiejszym świecie funkcja mediów jest nastawiona bardziej na przekazywanie samej rozrywki niż informacji . Jednak każde opinie są wyrażane w bardziej lub mniej subiektywny bądź obiektywny sposób.
Coraz więcej ludzi wymienia obok trzech głównych źródeł socjalizacji, czyli rodziny, szkoły oraz grupy rówieśniczej właśnie dzisiejsze mass media jako pośrednie wychowanie dzieci i młodzieży. Wielu jednak badaczy stara się udowodnić, iż media wyrastają na główny czynnik socjalizacyjny, zwracając przy tym uwagę na agresję i przemoc, jaka jest w nich prezentowana. Niełatwo jednak jest zbadać dosłowny wpływ przekazów medialnych na psychikę dzieci czy młodzieży, ponieważ gdybyśmy przyjęli taką tezę, iż tylko z mediów uczą się popełniania przestępstw, to co z tymi, którzy tego nie robią po oglądaniu agresywnych filmów czy gier komputerowych? Nie można zapominać o głównych czynnikach socjalizacji młodego człowieka, jakim może być funkcjonowanie w rodzinie, klasie szkolnej czy grupie rówieśniczej. Nie należy tu jednak załamywać rąk i sądzić, iż dzisiejsze media są bezkarne i mogą pokazywać bądź pisać o tym na co mają ochotę, a raczej czego oczekują ludzie, aby w nich pisano. Istnienie współczesnego człowieka, mimo że wydaje się łatwe poprzez właśnie wszystkie dostępne osiągnięcia cywilizacyjne staje się jednak coraz trudniejsze, poprzez codzienne „atakowanie” nowymi informacjami czy nowinkami ze świata mniej lub bardziej atrakcyjnymi, ale zawsze warte pokazania. Pozornie świat, w którym żyjemy wydaje się, iż jest wielkim ułatwieniem dla człowieka (i w wielu kwestiach tak właśnie jest), to nie należy zapominać o zagrożeniach wynikających z coraz to nowszych technologii, ale przede wszystkim na zagrożenia które są produkowane przez tzw. „wyścig szczurów”.
Można odnieść wrażenie, a właściwie tak jest, że im bardziej ucywilizowany kraj tym bardziej widoczny jest wyścig na nowe telefony, samochody oraz oczywiście armię danego kraju. Czy zimna wojna, o której była mowa rzeczywiście się skończyła? Patrząc na to, jak wysoko rozwinięte kraje prezentują swój arsenał w telewizji trudno jednoznacznie stwierdzić, iż nastąpił jej koniec, ponieważ dochodzą do tego wyścigu również kraje bardzo biedne jak oczywiście Korea Północna. Jaki jest zatem cel poszczególnych krajów w wystąpieniach militarnych prezentowanych w obrazach telewizyjnych? Czy chcą oni pokazać siłę danego kraju, czy tylko po prostu zaprezentować swój arsenał, aby sprzedać go dalej do krajów biednych, gdzie chlubą jest posiadanie broni? W tym właśnie tkwi istota dzisiejszych mass mediów- żyjąc w natłoku informacji sami nie jesteśmy do końca pewni, czy wierzyć w to co widzimy, czy też nie brać tego na poważnie.
Temu właśnie ma służyć moja praca, aby dogłębniej zbadać rolę mass mediów w dzisiejszym funkcjonowaniu młodych ludzi i ich predyspozycji do podejmowania zachowań, które w samej swojej nazwie wskazują na pewny stopień niebezpieczeństwa. Nie można jednoznacznie określić i wskazać na media jako główny czynnik zachowań ryzykownych wśród młodzieży czy nawet skrajnie destruktywnych jak np. samobójstwo, które mimo że jest częstym tematem w prasie, telewizji czy radiu (szczególny wzrost tego zjawiska nastąpił po samobójstwie gimnazjalistki Ani), to nadal jego główne przyczyny tkwią w konfliktach ze środowiskiem rodzinnym, szkolnym oraz w zaniedbaniach wychowawczych czy zawodach miłosnych.
Praca moja składa się z trzech rozdziałów.
W rozdziale pierwszym chciałbym pokazać media jako pozytywny środek do kształcenia współczesnych ludzi, bo nie tylko młodzież, ale również ludzie dorośli i starsi powinni korzystać z dorobku cywilizacji. Chciałbym również zwrócić uwagę na zobowiązania etyczne mediów wobec nas wszystkich, ponieważ środki masowego przekazu powinny oczywiście funkcjonować zgodnie z zasadami i określonymi normami społecznymi. W tym celu zamiarem podjęcia tego rozdziału będzie również przedstawienie edukacji medialnej jako nowej formy nauczania i pokazania prospołecznego wpływu mediów.
Rozdział drugi to opis roli poszczególnych mass mediów takich, jak: czasopisma kierowane do młodzieży, programy telewizyjnych, Internet czy agresywne gry. Istotą tego rozdziału jest również zwrócenie uwagi na współczesną kulturę masową jako jeden z wyznaczników dzisiejszego funkcjonowania młodzieży. Chciałbym również pokazać cyberprzemoc jako nowe zjawisko, które jest niestety coraz bardziej stosowane, a które potrafi bardzo silnie zranić określone osoby, których dotyczy dana obelga (znowu można by tu przytoczyć śmierć gimnazjalistki z Gdańska).
W rozdziale trzecim chciałbym pokazać podejmowanie zachowań ryzykownych wśród dzisiejszej młodzieży i czy ma to związek ze współczesnymi obrazami jakie mogą zobaczyć w przekazach audiowizualnych i nie tylko. Odniosę się również do postaw młodzieży, jak i do negatywnej profilaktyki w telewizji, radiu i prasie, gdzie w biednych krajach ta właśnie profilaktyka się nie sprawdziła.
