Liczba stron: 111
Nazwa Szkoły Wyższej: Europejska Wyższa Szkoła Prawa i Administracji
Rodzaj pracy: magisterska
Rok oddania: 2007
Zawartość pracy:
Spis treści
Wykaz skrótów III
Wstęp VI
Rozdział I. Istota prawna odpowiedzialności cywilnoprawnej 1
1.1. Pojęcie odpowiedzialności cywilnoprawnej i jej rodzaje 1
1.2. Reguły odpowiedzialności cywilnej w spółce z o.o. 6
1.2.1. Uwagi ogólne 6
1.2.2. Odpowiedzialność spółki i wspólników spółki z o.o. 6
1.2.3. Odpowiedzialność członków organów spółki z o.o. 10
Rozdział II. Powstanie odpowiedzialności na podstawie przepisu art. 299 KSH 16
2.1. Przesłanki odpowiedzialności członków zarządu 16
2.1.1. Uwagi wstępne 16
2.1.2. Bezskuteczność egzekucji 19
2.2. Zakres przedmiotowy 21
2.3. Zakres podmiotowy 24
Rozdział III. Przesłanki zwolnienia z odpowiedzialności członków zarządu 38
3.1. Wniosek o ogłoszenie upadłości spółki 38
3.2. Wina 44
3.3. Szkoda 46
Rozdział IV. Charakter prawny odpowiedzialności członków zarządu 56
4.1. Uwagi ogólne 56
4.2. Charakter odszkodowawczy odpowiedzialności członków zarządu 57
4.3. Charakter nieodszkodowawczy odpowiedzialności członków zarządu 61
4.3.1. Istota umów gwarancyjnych 61
4.3.2. Charakter gwarancyjny odpowiedzialności członków zarządu 70
Rozdział V. Dochodzenie odpowiedzialności 81
5.1. Legitymacja procesowa 81
5.2. Tryb dochodzenia odpowiedzialności 86
5.3. Właściwość sądu 89
5.4. Przedawnienie i zabezpieczenie roszczeń 91
5.4.1. Przedawnienie roszczeń 91
5.4.2. Zabezpieczenie roszczeń 93
Zakończenie IX
Bibliografia XII
Wstęp
Prawo jako instrument służący społeczeństwu do ujednolicania zasad, według których ono funkcjonuje i jednocześnie jako rodzaj zabezpieczenia dla przestrzegania tych zasad, należy interpretować ze względu na cele, dla których je ustanowiono.
W obliczu dynamicznego rozwoju stosunków gospodarczych ustawodawca musiał skonstruować odpowiednie instrumenty dla podmiotów działających w obrocie gospodarczym. Ze względu na bezpieczeństwo transakcji finansowych, a jednocześnie elastyczność i szybkość ich przeprowadzania, przepisy z zakresu prawa spółek handlowych umożliwiły podmiotom deklarującym, np. chęć prowadzenia działalności gospodarczej w wieloosobowych strukturach, tworzenie różnego typu spółek.
W zależności od wielkości inwestycji i rodzaju planowanej działalności osoby mogą wybrać dogodny dla siebie rodzaj spółki osobowej albo spółki kapitałowej. Spośród spółek osobowych możemy wyodrębnić cztery typy, które przewidują nieco odmienne rozwiązania w zakresie zasad odpowiedzialności wspólników, wymogów dotyczących posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych czy obowiązku posiadania minimalnej wartości majątku, itd.
Istotną cechą wspólną spółek osobowych, która odróżnia je od spółek kapitałowych, są reguły odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki. Jedynie w spółkach kapitałowych co do zasady jest możliwe całkowite wyłączenie odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki. Spółka z o.o. od chwili zawiązania posiada zdolność prawną, a po wpisie do rejestru ma osobowość prawną. Jednakże zarówno spółka z o.o. w organizacji jak i spółka z o.o. w formie docelowej (jak również w likwidacji) ma tę samą zdolność nabywania praw, zaciągania zobowiązań, pozywania i bycia pozwanym co spółki osobowe (od chwili wpisu do rejestru).
Przymiot osobowości prawnej czyni spółkę z o.o. zobligowaną do ustanowienia organów, które będą za spółkę prowadzić sprawy wewnętrzne i reprezentować spółkę (por. spółka partnerska i komandytowo-akcyjna). Natomiast instytucją z którą wiąże się zwolnienie wspólników z odpowiedzialności za zobowiązania spółki jest kapitał zakładowy. Od momentu, gdy wspólnicy wniosą pełną wartość wkładów na kapitał zakładowy ich odpowiedzialność za zobowiązania spółki jest wyłączona (art. 151 § 4 KSH). Jest to wygodne dla samej spółki, która staje się wyłącznym właścicielem majątku, który ma służyć realizacji celu umowy spółki. Konsekwencją działania spółki z o. o. przez organy, jest powierzenie majątku spółki do wyłącznej dyspozycji zarządu (art. 158 § 3 KSH).
Fundamentalną regułą jest odpowiedzialność samej spółki za jej zobowiązania, co jest możliwe dzięki posiadaniu odpowiedniej wartości majątku przez cały okres funkcjonowania spółki. Jednakże w sytuacji, gdy spółka staje się niewypłacalną w wyniku nienależytego rozporządzania jej majątkiem przez zarząd, wierzyciel może się posiłkowo zaspokoić z majątków osobistych członków zarządu. Zarząd mianowicie jest zobligowany do działania nie tylko z należytą starannością wymaganą w stosunkach danego rodzaju (art. 355 KC), ale również przy uwzględnieniu zawodowego charakteru wykonywanych funkcji (art. 293 § 2 KSH).
Powyższe zaostrzenie zasad wykonywania obowiązków przez członków zarządu jest następstwem sytuacji, że zarząd dysponuje i powinien pomnażać majątek spółki, a także reprezentować spółkę (art. 208 § 2 KSH). Natomiast odpowiednia wartość majątku spółki powinna stanowić o bezpieczeństwie finansowym, kontrahentów spółki. W związku z powyższym w razie niefachowego czy niedbałego pełnienia funkcji przez członków zarządu, mogą oni ponieść odpowiedzialność na podstawie przepisu art. 299 KSH jeśli egzekucja wobec spółki okaże się bezskuteczna a członkowie zarządu nie wykażą że zaszła jedna z okoliczności uwalniających ich od odpowiedzialności (art. 299 § 2 KSH).
Praca składa się z pięciu rozdziałów. W rozdziale pierwszym zostaną przybliżone zagadnienia dotyczące istoty odpowiedzialności cywilnoprawnej i jej rodzaje na gruncie prawa cywilnego jako pierwowzoru dla reguł odpowiedzialności skonstruowanych w obrębie regulacji przepisów prawa spółek handlowych.
W rozdziale drugim zostanie omówiona przesłanka pozytywna odpowiedzialności członków zarządu, tj. bezskuteczność egzekucji wobec majątku spółki oraz zagadnienia dotyczące zakresu przedmiotowego i podmiotowego stosowania przepisu art. 299 KSH.
Następnie, w rozdziale trzecim zostaną omówione trzy przesłanki umożliwiające podmiotom zwolnienie się z odpowiedzialności na podstawie przepisu art. 299 KSH, tj. zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub wszczęcie postępowania naprawczego albo wykazanie braku winy albo udowodnienie niezaistnienia szkody po stronie powoda.
W rozdziale czwartym zostanie omówiona kwestia budząca wiele kontrowersji wśród przedstawicieli piśmiennictwa i orzecznictwa, a dotycząca określenia charakteru odpowiedzialności członków zarządu na podstawie przepisu art. 299 KSH. Na końcu, w rozdziale piątym przedstawione będą zagadnienia o charakterze procesowym, obejmujące legitymację procesową, tryb dochodzenia roszczeń, a także właściwość sądu oraz terminy przedawnienia roszczeń i sposoby ich zabezpieczenia.
