Liczba stron: 69
Nazwa Szkoły Wyższej: Akademia Pedagogiczna w Krakowie
Rodzaj pracy: licencjacka
Rok oddania: 2004
Zawartość pracy:
SPIS TREŚCI
Wstęp 4
I. TEORETYCZNE UJĘCIE NIEPOWODZEŃ SZKOLNYCH I NIEDOSTOSOWANIA SPOŁECZNEGO 6
1. Ogólne pojęcie niepowodzeń szkolnych 6
2. Podział przyczyn niepowodzeń szkolnych 10
2.1. Przyczyny społeczno- ekonomiczne niepowodzeń szkolnych 12
2.2. Biopsychiczne przyczyny niepowodzeń szkolnych 16
2.3. Pedagogiczne przyczyny niepowodzeń szkolnych 21
3. Ogólne pojęcie niedostosowania społecznego 26
3.1. Przyczyny powstawania niedostosowania społecznego 29
3.2. Przejawy niedostosowania społecznego 31
4. Niepowodzenia szkolne a niedostosowanie społeczne 32
II. METODOLOGIA BADAŃ WŁASNYCH 34
1. Cel i przedmiot badań własnych 35
2. Problemy badawcze 36
3. Metody, techniki i narzędzia badawcze 38
4. Organizacja i teren badań 42
III. ANALIZA I INTERPRETACJA WYNIKÓW BADAŃ 44
1. Charakterystyka grupy badanej młodzieży 44
1.1. Sytuacja rodzinna badanych 46
1.2. Sytuacja szkolna badanych 51
1.3. Przejawy niedostosowania społecznego badanych 54
2. Charakterystyka badanych w oparciu o obserwację 55
3. Opis indywidualnych przypadków 57
IV. PODSUMOWANIE BADAŃ I WNIOSKI 61
BIBLIOGRAFIA 64
SPIS TABEL 67
SPIS WYKRESÓW I RYSUNKÓW 68
WSTĘP
Praca szkolna jest jednym z najbardziej skomplikowanych rodzajów ludzkiej działalności, w której uczestniczą w określonych warunkach uczeń i nauczyciel. Skomplikowane są również środki decydujące o sukcesach lub niepowodzeniach tej działalności.
Z względu na zmieniające się warunki życia, nowe zdobycze nauki, rozwój techniki i wielu innych zmian w otaczającym nas świecie, istnieje konieczność dokładnego poznania różnych czynników, od których zależą efekty dydaktyczne i wychowawcze działalności szkoły.
Niepowodzenia szkolne jako zjawisko występują od czasów, kiedy uczenie się przybrało formę zorganizowanego instytucjonalnego kształcenia. Wraz z tempem rozwoju szkolnictwa, wzrasta rozmiar niepowodzeń szkolnych. Wykształcenie jest obecnie warunkiem przystosowania jednostki do nieustannie rosnących wymagań społecznych.
Prawidłowe funkcjonowanie w różnych rolach społecznych, w tym również w roli ucznia, jest ważnym czynnikiem w kształtowaniu osobowości dziecka. Podstawowymi wskaźnikami funkcjonowania w roli ucznia są: postępy w nauce oraz w miarę dobre kontakty z rówieśnikami i nauczycielami na terenie szkoły. Brak harmonii w realizacji tych wskaźników, świadczyć może o występowaniu niepowodzeń szkolnych.
W przypadku kiedy dziecko jest odrzucane przez kolegów, nie spełnia wymagań dydaktycznych stawianych przez nauczycieli, jego zachowania na terenie szkoły i poza nią są nieprawidłowe, mamy odczynienia z sytuacją świadczącą o zaburzonym funkcjonowaniu dziecka. Funkcjonowanie w roli ucznia ma szczególne znaczenie w diagnozie nieprzystosowania społecznego, jest sygnałem poprzedzającym poważniejsze jego przejawy z demoralizacją włącznie. Często jednak, problemy szkolne dziecka są konsekwencją zaburzeń występujących w różnych sferach: społecznej, intrapsychicznej i interpersonalnej.
Niepowodzenia szkolne nabierają coraz szerszego znaczenia, a przeciwdziałanie temu zjawisku i zwalczanie go staje się jednym z ważniejszych problemów, wobec których stoi szkoła i nauczyciele.
Moja praca będzie poświęcona owemu zagadnieniu. Na podstawie badań w krakowskim Pogotowiu Opiekuńczym, przeprowadzonych na grupie trzydziestu wychowanków tejże placówki, ze szczególnym uwzględnieniem ich niedostosowania społecznego. Wskazuje na związki między sytuacją życiową każdego z nich w przełożeniu na wyniki szkolne, które z czasem doprowadzają do powstania niepowodzeń szkolnych kończących się wielorocznością lub przerwaniem edukacji.
W pierwszym rozdziale mojej pracy przybliżę terminologię związaną z zagadnieniem niepowodzeń szkolnych oraz niedostosowania społecznego opierając się na opiniach specjalistów (psychologów, pedagogów oraz socjologów) zajmujących się omawianym problemem.
Rozdział drugi, poświęcę na ukazanie metodologii badań które przeprowadziłam i które potwierdziły wcześniejsze założenia, doprowadzając mnie do wniosków, które przedstawiam i analizuje w kolejnym trzecim rozdziale tej pracy.
