Spis treści
Wstęp
Rozdział I.
Unia Europejska
1. Historia powstania Unii Europejskiej
2. Źródła prawa Unii Europejskiej
3. System instytucjonalny Unii Europejskiej
4. Członkostwo w Unii Europejskiej
Rozdział II.
Fundusze europejskie
1. Fundusze przedakcesyjne
2. Fundusze strukturalne
3. Fundusz Spójności
4. Mechanizmy finansowe Europejskiego Obszaru Gospodarczego
Rozdział III.
EFS od narodzin do końca lat dziewięćdziesiątych
1. Powstanie funduszu i ukierunkowanie działalności (1957 – 1970)
2. Pierwsza i druga reforma EFS – nowe wyzwania (1971 – 1988)
3. Pierwszy pakiet Delorsa i reforma Funduszy Strukturalnych (1989 – 1993)
4. Drugi pakiet Delorsa – czas przeglądu i udoskonalania (1994 – 1999)
Rozdział IV.
Europejski Fundusz Społeczny po 2000 roku
1. Agenda 2000 i reforma Funduszy Strukturalnych
2. Priorytety EFS na lata 2000-2006 w świetle Europejskiej Strategii Zatrudnienia
3. Polityka strukturalna UE w latach 2007-2013
4. Europejski Fundusz Społeczny na lata 2007-2013
Zakończenie
Bibliografia
Wstęp
Przyjęcie Polski do funkcjonującego od niemal półwiecza systemu społeczno-gospodarczego, jakim jest Unia Europejska, umożliwiło korzystanie jej, jako członkowi z potencjału tego ugrupowania i jednocześnie zwiększyło ten potencjał. Wejście do Unii Europejskiej nie oznacza jednak zakończenia procesu integracji, a jedynie początek trudnej drogi dostosowań, harmonizacji i ujednoliceń. Obok tendencji do rozszerzania UE o nowe kraje, występuje pogłębiająca się integracja państw członkowskich Unii Europejskiej. Integracja państw należących do UE przebiegała na przełomie dziesięcioleci w bardzo różnorodny sposób, co spowodowane było wieloma czynnikami politycznymi, ekonomicznymi, gospodarczymi, kulturowymi i społecznymi.
Początkowo priorytetami integracji były cele ekonomiczne, które miały spowodować szybki rozwój gospodarczy państw członkowskich, a w dalszej przyszłości doprowadzić do ogólnego dobrobytu. Integracja ekonomiczna w naturalny sposób pociągała za sobą integracje polityczną, bez której utrudnione byłoby podejmowanie decyzji i skuteczne wdrażanie działań służących rozwojowi gospodarczemu Wspólnoty.
Równocześnie z urzeczywistnianiem integracji politycznej i ekonomicznej dokonywała się także integracja społeczeństw, co było szczególnie ważne w aspekcie zakończenia drugiej wojny światowej i w dążeniu do pokoju światowego. Swoboda przekraczania granic, możliwość przepływu pracowników i dowolność wyboru miejsca zamieszkania spowodowały, że obywatele państw członkowskich mogli dowolnie osiedlać się w jednym z państw-członków i podejmować tam pracę zarobkową. Doprowadziło to do odchodzenia od stereotypów i uprzedzeń, wymiany i mieszania się tradycji narodowych i kulturowych, pogłębianie się integracji społeczeństw.
Z różnych przyczyn pomijano dotychczas we Wspólnocie ten aspekt integracji, traktując to zagadnienie jako efekt towarzyszący procesom pogłębiania współpracy gospodarczej i stanowiący wyłącznie wewnętrzny problem państw członkowskich. Z biegiem czasu w wyniku pogłębiania się problemów społecznych na obszarze Wspólnoty, polityka społeczna stała się jednak jednym z podstawowych filarów europejskiej integracji.
Jednym z najważniejszych instrumentów Wspólnoty, który realizuje od wielu już lat cele i zadania wynikające z dorobku wspólnotowej polityki społecznej i integracji socjalnej jest Europejski Fundusz Społeczny (EFS). Fundusz ten wspiera na płaszczyźnie UE różnorodne obszary i grupy socjalne, które wymagają szczególnej troski i pomocy, a które często pozbawione są szans na lepszą przyszłość. Większość środków EFS przekazywanych jest w Unii Europejskiej na regiony poszkodowane i zacofane gospodarczo, stąd też traktuje się go jako instrument polityki regionalnej. EFS posiada jednak także zastosowanie horyzontalne, które dotyczy całego terytorium Wspólnoty.
Europejski Fundusz Społeczny to najwcześniej utworzony fundusz strukturalny Unii Europejskiej. Powstał na podstawie art. 123 Traktatu Rzymskiego w 1957 r. jako narzędzie realizacji wspólnotowej polityki społecznej. Finansuje on działania państw członkowskich w zakresie przeciwdziałania bezrobociu i rozwoju zasobów ludzkich. Od lat sześćdziesiątych aż do dzisiaj ewoluował wraz z całą polityką spójności społeczno-gospodarczej (polityką strukturalną) oraz polityką zatrudnienia UE.
Celem niniejszej pracy jest prześledzenie właśnie procesu ewolucji Europejskiego Funduszu Społecznego. Praca ta ma być próbą przedstawienia w porządku chronologicznym jak ten instrument integracji socjalnej ewoluował na przestrzeni wielu lat. Ogromne środki finansowe, jakie posiada ten fundusz, a także możliwość wspierania powodują, że warto poznać kierunki jego rozwoju. Poprzez uporządkowanie procesu rozwoju EFS, zgłębi się także wiedzę na temat jego istotnych cech i zasad funkcjonowania, mechanizmów i obszarów zastosowania.
Niniejsza rozprawa teoretyczna została podzielona na cztery rozdziały. Pierwszy rozdział stanowi usystematyzowany przegląd podstawowych zagadnień dotyczących Unii Europejskiej. Historia powstania Unii Europejskiej będąca tłem dziejowym dla zrozumienia rozwoju EFS stanowi pierwszy punkt tego rozdziału. Następnie w celu przybliżenia istoty UE, przedstawione zostaną źródła prawa, system instytucjonalny UE oraz członkowstwo w Unii. Podstawowy zasób wiadomości na temat Unii Europejskiej ma stanowić wprowadzenie w ogólny obszar teoretyczny, w którym mieści się temat pracy.
W drugim rozdziale scharakteryzowane zostaną podstawowe fundusze europejskie. Poza szczegółowym opisaniem Funduszy Strukturalnych, do których zalicza się EFS, omówione zostaną także fundusze przedakcesyjne, będące swoistym wstępem do Funduszy Strukturalnych. Dalej zapoznać można się będzie z istotą Funduszu Spójności oraz Mechanizmów finansowych Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Trzeci i czwarty rozdział dotyczyć będą już bezpośrednio Europejskiego Funduszu Społecznego. W trzecim rozdziale przedstawiona zostanie ewolucja tego instrumentu finansowego od jego powstania do końca lat dziewięćdziesiątych. Omówiony będzie okres jego kształtowania i ukierunkowywania się na początku aktywności oraz prześledzone zostaną poszczególne reformy prowadzące do rozwoju EFS w tym przedziale czasowym. Czwarta część pracy skupi się na rozwoju EFS po 2000 roku. Szczegółowa analiza tego okresu działania EFS rozpocznie się od scharakteryzowania Agendy 2000 i przybliżenia podstawowych zmian, jakie nastąpiły za sprawą kolejnej reformy Funduszy Strukturalnych. Później wyeksponowane i opisane będą priorytety EFS na lata 2000-2006 w świetle Europejskiej Strategii Zatrudnienia. Na koniec przybliżony zostanie obecny etap rozwoju EFS, co będzie poprzedzone omówieniem podstawowych kwestii związanych z polityką strukturalną UE na latach 2007-2013.
Europejski Fundusz Społeczny doczekał się wielu publikacji i opracowań naukowych. Stał się bardzo aktualnym i chętnie opisywanym tematem. Wraz z napływem coraz większych środków możliwych do pozyskania w ramach tego funduszu, w Polsce wiedza na jego temat stała się niezwykle ceniona. Większość pozycji literatury przedmiotu skupia się jednak na przedstawieniu tematycznym, opisując cele, zasady funkcjonowania i mechanizmy pozyskiwania środków, jak również instrumenty zastosowania oraz przykłady programów i projektów, nie umieszczając tych zagadnień w przestrzeni historycznej. Dlatego też praca ta ma być próbą usystematyzowania obszernej wiedzy na temat EFS z uwzględnieniem chronologii czasowej.
Liczba stron | 113 |
Nazwa Szkoły Wyższej | Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych i Dziennikarstw |
Rodzaj pracy | magisterska |
Rok oddania | 2010 |