Liczba stron: 115
Nazwa Szkoły Wyższej: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Rodzaj pracy: magisterska
Rok oddania: 2010
Zawartość pracy:
Spis treści
WSTĘP 7
1. PODSTAWY TEORETYCZNE BADAŃ
1.1. Osobowość w perspektywie teorii cech 9
1.1.1. Teoria cech na tle współczesnej psychologii osobowości 10
1.1.2. Cechowe ujęcia osobowości 12
1.1.3. Pięcioczynnikowa teoria osobowości 16
1.2. Relacje narzeczeńskie na tle relacji w bliskich związkach interpersonalnych 19
1.2.1. Narzeczeństwo 24
1.2.2. Współczesne aspekty motywacji zawierania związku małżeńskiego 27
1.3. Teorie wiązania się ludzi w pary 29
1.3.1. Biologiczne teorie wiązania się ludzi w pary 29
1.3.2. Perspektywa psychologii społecznej 30
1.3.3. Teoria podobieństwa 32
1.3.4. Teoria przywiązania 33
1.3.5. Przegląd badań dotyczących wiązania się ludzi w pary i cech osobowości partnerów 35
1.4. Uwarunkowania satysfakcji z bliskiego związku interpersonalnego 38
1.4.1. Terminy i definicje dotyczące jakości związku 38
1.4.2. Czynniki oddziaływujące na zadowolenie partnerów z bliskiego związku w świetle wybranych wyników polskich i zagranicznych badań empirycznych 39
1.4.3.Osobowość partnerów a ich satysfakcja z bliskiego związku interpersonalnego 43
1.4.4. Dojrzałość osobowościowa partnerów a ich satysfakcja z bliskiego związku interpersonalnego 46
2. CZĘŚĆ METODOLOGICZNA
2.1. Problem i hipotezy badawcze 49
2.2. Omówienie zastosowanych technik badawczych 51
2.2.1. Kwestionariusz Osobowości NEO-FFI 51
2.2.2. Mini- Clinique 53
2.2.3. Kwestionariusz Dobranego Małżeństwa KDM-2 59
2.3. Prezentacja badanych osób 61
2.3.1. Grupa osób pozostających w związku narzeczeńskim 61
2.4. Metodyka przeprowadzonych badań 61
3. CZĘŚĆ EMPIRYCZNA
3.1.Różnice statystyczne pomiędzy wymiarami satysfakcji ze związku mierzonymi KDM-2 w grupie kobiet i mężczyzn ze związków narzeczeńskich 63
3.2. Różnice statystyczne pomiędzy cechami osobowości kobiet i mężczyzn pozostających w związku narzeczeńskim 66
3.2.1. Porównanie podstawowych cech osobowości partnerów badanych kwestionariuszem NEO-FFI 66
3.2.2. Porównanie klinicznych cech osobowości partnerów badanych Kwestionariuszem Mini-Clinique 67
3.3. Związek między cechami osobowości kobiet a cechami osobowości mężczyzn w badanych parach narzeczeńskich 68
3.3.1. Związek między cechami osobowości partnerów w świetle wymiarów Wielkiej Piątki 68
3.3.2. Związek między klinicznymi cechami osobowości mierzonymi Kwestionariuszem Mini-Clinique 70
3.4. Analiza regresji 72
3.4.1. Subiektywne poczucie więzi w związku narzeczeńskim a cechy osobowości partnerów 72
3.4.2. Intymność w związku narzeczeńskim a cechy osobowości partnerów 74
3.4.3.Samorealizacja w związku narzeczeńskim a cechy osobowości partnerów 76
3.4.4. Podobieństwo a cechy osobowości partnerów 77
3.4.5.Rozczarowanie ze związku narzeczeńskiego a cechy osobowości partnerów 79
DYSKUSJA I WNIOSKI 86
PODSUMOWANIE 91
BIBLIOGRAFIA 93
TABELE I WYKRESY 99
ZAŁĄCZNIKI
a) Kwestionariusz Osobowości NEO-FFI Costy i McCrae 100
b) Kwestionariusz Dobranego Małżeństwa KDM-2 104
c) Kwestionariusz Mini- Clinique 108
d) Arkusz odpowiedzi do kwestionariusza Mini- Clinique 110
e) Tabela konwersji przewidywalnych wyników surowych pomiędzy MMPI-2 a Mini- Clinique dla grupy kobiet 111
f) Tabela konwersji przewidywalnych wyników surowych pomiędzy MMPI-2 a Mini- Clinique dla grupy mężczyzn 112
WSTĘP
W dobie współczesnych przemian instytucji związku małżeńskiego, doniosłość problematyki bliskich relacji interpersonalnych jest uwarunkowana wieloma przyczynami. W krajach zachodnioeuropejskich, w ostatnich dziesięcioleciach obniżył się poziom zawieranych małżeństw, niemałżeńskie kohabitacje stały się coraz bardziej powszechne, wzrósł poziom rozwodów i ponownego wchodzenia w nowe związki (Plopa, 2008; Rostowski, 2003; Tyszka, 2002). Jednocześnie, badania psychologiczne wskazują, iż zadowolenie z małżeństwa jest jednym z najsilniejszych korelatów szczęścia i dobrostanu, a ponadto korzystnie wpływa na zdrowie somatyczne i psychiczne partnerów (Argyle, 1005; Myers, 2005). W tym świetle zasadne jest pogłębienie wiedzy na temat uwarunkowań jakości bliskich więzi.
Subiektywne odczuwanie satysfakcji ze związku ma różne uwarunkowania.
W niniejszej pracy badania będą dotyczyły wpływu cech osobowości partnerów na poczucie zadowolenia ze związku narzeczeńskiego. Grupa osób pozostających w związku narzeczeńskim i przygotowujących się do zawarcia małżeństwa jest specyficzna ze względu na etap rozwoju związku, a także etap w rozwoju społecznym poszczególnych partnerów. Uwzględnienie tych czynników wzbogaca interpretację oddziaływania cech osobowości na jakość bliskich relacji.
Potwierdzenie roli cech osobowości w procesie kształtowania się więzi pomiędzy ludźmi pomogłoby w zrozumieniu tego złożonego procesu. Wiedza na temat czynników wpływających na jakość bliskich związków interpersonalnych może wzbogacić analizy teoretyków rodziny, a także zainteresować praktyków różnych orientacji terapeutycznych.
Prezentowana praca składa się z trzech podstawowych części: pierwszej teoretycznej, drugiej metodologicznej i ostatniej empirycznej.
W części teoretycznej zdefiniowano osobowość człowieka w ujęciu teorii cech. Następnie zajęto się opisem charakterystyki relacji narzeczeńskiej na tle innych relacji interpersonalnych, a także opisem współczesnych aspektów motywacji do zawierania związku małżeńskiego. W dalszej kolejności przedstawiono główne teorie wiązania się ludzi w pary oraz doniesienia z badań, dotyczące osobowościowych uwarunkowań tego procesu. Kończąc rozdział zaprezentowano definicje dotyczące jakości związku, a także badania dotyczące osobowościowych uwarunkowań satysfakcji z bliskiego związku interpersonalnego.
W części metodologicznej przedstawiono problematykę oraz hipotezy badawcze. Następnie zaprezentowano zastosowane narzędzia badawcze, charakterystykę grupy badawczej oraz metodykę przeprowadzonych badań.
Część empiryczna zawiera prezentację cech osobowości partnerów związków narzeczeńskich. Dokonano analizy porównawczej poczucia satysfakcji ze związku narzeczeńskiego ze względu na płeć. Następnie przedstawiono związek między cechami osobowości kobiet a cechami osobowości mężczyzn w badanych parach. Rozdział ten zawiera także prezentację wyników badań na temat tego, w jakim stopniu cechy osobowości partnerów determinują poszczególne wymiary satysfakcji ze związku oraz które cechy mają największy wpływ na wyjaśnianie satysfakcji partnerów.
Ostatnia część pracy zawiera omówienie uzyskanych wyników w formie dyskusji, podsumowanie, bibliografię oraz załączniki.