Liczba stron: 122
Rodzaj pracy: magisterska
Rok oddania: 2015
Zawartość pracy:
Spis treści
Wstęp 5
ROZDZIAŁ I 7
Funkcjonowanie współczesnej rodziny – przegląd literatury 7
1. Pojęcie, struktura i podstawowe funkcje rodziny 8
2. Typologia rodzin 19
3. Przemiany rodziny na przestrzeni stuleci – kierunek przemian życia rodzinnego 24
4. Rozwój i przeobrażenia ról rodzicielskich w zmieniającym się świecie 27
5. Kompetencje rodzicielskie, jako wskaźnik przygotowania do pełnienia roli rodzicielskiej 30
6. Znaczenie kultury pedagogicznej rodziców w wychowaniu dziecka 33
ROZDZIAŁ II 35
Rola babci i dziadka w procesie wychowawczym dzieci w wieku przedszkolnym 35
1. Rozwój dziecka w wieku przedszkolnym 35
2. Kompetencje poznawcze i społeczne dziecka w wieku 3-6 lat 41
3. Rola babci i dziadka rodzinie – wartości wnoszone do rodziny przez dziadków 50
4. Więzi uczuciowe między dziadkami a wnukami 55
5. Rola dziadków w wychowywaniu wnuków 58
Rozdział III 62
Metodologia badań własnych 62
1. Przedmiot, cel badań, problemy oraz hipotezy badawcze 62
2. Metody, techniki i narzędzia badawcze 67
3. Organizacja badań oraz charakterystyka terenu i populacji badawczej 73
Analiza i interpretacja badań własnych 77
1. Wartości przekazywane wnukom przez babcie i dziadków 77
2. Preferowane formy spędzania wolnego czasu z wnukami 80
3. Stopień zaangażowania babć i dziadków w proces wychowawczy wnuków 82
4. System nagród i kar wobec wnuków 89
5. Poczucie autorytetu wśród dziadków i babć 92
Weryfikacja hipotez 94
Zakończenie 98
Bibliografia 100
Spis tabel 106
Spis wykresów 107
Aneks – kwestionariusz ankiety 108
Aneks 2 – kwestionariusz wywiadu 113
Wstęp
Babcie i dziadkowie w wielu rodzinach są nieocenionym wsparciem dla rodziców w procesie wychowywania dzieci, pomagają w zapewnieniu im ciepła oraz bezpieczeństwa, jak również stanowią źródło realnej, wymiernej pomocy w codziennej rzeczywistości.
Dziadkowie odgrywają więc niezwykle istotną rolę w życiu nie tylko dziecka, ale i jego rodziców. Ich zdobyta w toku życia wiedza, umiejętności, a ponadto życiowe doświadczenie sprawiają, iż stanowią oni niejako „podporę” rodziny. Największym walorem dziadków jest fakt, iż dysponują oni zazwyczaj większą ilością czasu aniżeli młodzi, zapracowani rodzice. Z tych względów między dziadkami a wnukami wytwarza się szczególna więź, która mimo znacznej różnicy wieku nie przeszkadza w nawiązywaniu pozytywnych oraz przede wszystkim trwałych relacji. Cechą charakterystyczną dziadków jest też cierpliwość, której często brakuje matkom i ojcom.
Na seniorach rodu spoczywa niepisane prawo przekazywania wiedzy o tradycji – często snują oni opowieści o dawnych czasach, których dzieci z wielką chęcią c słuchają. Dzięki temu pielęgnowana jest wiedza na temat nieżyjących członków rodziny, a babcie i dziadkowie mogą „zarazić” swoimi zainteresowaniami najmłodsze pokolenie, co jest oczywiście niezwykle pozytywnym zjawiskiem. Dzięki temu dziecko może dowiedzieć się czym interesują się dziadkowie i równocześnie rozwija z nimi własne pasje.
Nadrzędnym założeniem niniejszej pracy jest próba przeanalizowania roli babci i dziadka w życiu i wychowaniu dziecka.
Praca składa się z czterech rozdziałów – dwóch teoretycznych, metodologicznego oraz empirycznego.
W rozdziale pierwszym przedstawiono funkcjonowanie współczesnej rodziny Zaprezentowano w nim pojęcie, strukturę i podstawowe funkcje rodziny. Ponadto przedstawiono typologię rodzin, a także przemiany rodziny na przestrzeni stuleci oraz kierunek przemian życia rodzinnego, jak również rozwój i przeobrażenia ról rodzicielskich w zmieniającym się świecie. Ostatnie podrozdziały poświęcone zostały kompetencjom rodzicielskim będącym wskaźnikiem przygotowania do pełnienia roli rodzicielskiej oraz znaczeniu kultury pedagogicznej rodziców w wychowaniu dziecka.
W drugim rozdziale teoretycznym w ujęciu literaturowym przedstawiono rolę dziadków w procesie wychowawczym dzieci w wieku przedszkolnym. Zwrócono uwagę na rozwój dziecka w wieku przedszkolnym oraz kompetencje poznawcze
i społeczne dziecka w wieku 3-6 lat. W dalszej części dokonano analizy teoretycznej wartości wnoszonych do rodziny przez dziadków, więzi uczuciowych między dziadkami a wnukami oraz wskazano na rolę dziadków w procesie wychowywania wnuków.
Rozdział trzeci to metodologia badań własnych, w której wyodrębniono przedmiot oraz cel badań, pytania i hipotezy badawcze, a także ustalono zmienne i ich wskaźniki. Ponadto wybrano również metodę, technikę oraz narzędzie badawcze, za pomocą których możliwe było przeprowadzenie badań. Rozdział zwieńczony został opisem organizacji i przebiegu badań oraz charakterystyką badanej populacji.
W rozdziale czwartym – empirycznym dokonano analizy oraz interpretacji badań własnych, na podbudowie założonych wcześniej hipotez.
Pracę zamyka podsumowanie wniosków płynących z badań, a także zakończenie i spis piśmiennictwa.
Niniejsza praca zmierza do syntetycznego ujęcia zgromadzonych materiałów. Oparta jest na analizie badań metodą sondażu diagnostycznego (wzbogaconą o wywiady z wychowawcami) oraz zilustrowaniu ich odpowiednim przykładami z literatury pedagogicznej.
