Programy pomocowe Unii Europejskiej w kontekście polskiej integracji

SPIS TREŚCI

Wstęp 3
I. Rola programów pomocowych w rozwoju państw członkowskich UE. 5
1.1. Istota programów pomocowych. 5
1.2. Fundusze Strukturalne. 9
1.3. Inicjatywy i programy dla członków UE. 19
1.4. Inne wybrane programy pomocowe UE. 24
II. Przedakcesyjna pomoc UE krajów kandydujących. 35
2.1. Fundusz PHARE 35
2.2. Fundusz SAPARD. 39
2.3. Fundusz ISPA 42
III. Perspektywy dla Polski po wstąpieniu do UE. 45
3.1. Uczestnictwo Polski w programach pomocowych. 45
3.2. Szanse i zagrożenia. 66
Zakończenie 75
Bibliografia 76

WSTĘP

Integracja europejska jest dzisiaj tematem dla Polski bardzo ważnym. W trakcie pisania mojej pracy zakończyły się negocjacje z krajami Europy zachodniej dotyczące warunków naszego członkostwa. Jednocześnie w Polsce odbywa się gorąca debata na temat ewentualnych korzyści i strat wynikających z integracji.

Od początku lat dziewięćdziesiątych członkostwo Polski w Unii Europejskiej jest jednym z kluczowych elementów polskiej polityki zagranicznej i wewnętrznej. Dostosowywanie naszego kraju do wymogów i standardów Unii to priorytety ostatniego dziesięciolecia. Do połowy lat 90 polskie władze dzieliły się tradycyjnie na prawicę i lewicę. Obecnie ten podział staje się coraz mniej aktualny. Polska scena polityczna coraz wyraźniej dzieli się na zwolenników i przeciwników przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Fakt ten jeszcze bardziej podkreśla i ukazuje znaczenie tego tematu dla nas wszystkich. Postanowiłem podjąć ten temat w mojej pracy w celu przedstawienia wspólnej polityki Unii Europejskiej, polityki strukturalnej oraz instrumentów służących jej realizacji.

Kluczowym zagadnieniem pracy jest przedstawienie korzyści i zagrożeń dla Polski wynikających z partycypowania we wspólnej polityce europejskiej, zarówno w okresie przedakcesyjnym, jak i po przyjęciu Polski do Unii Europejskiej. Pisząc pracę zakładam, że Polska do Unii Europejskiej przystąpi.

Stan literatury na temat samej Unii Europejskiej jest zadowalający. Wyczerpującej literatury dotyczącej Funduszy strukturalnych i innych wspólnotowych inicjatyw jest mniej. Związane jest to prawdopodobnie z aktualnością tematu i z dużą dynamiką zmian. Można również napotkać różnego rodzaju sprzeczności. Dlatego najbardziej aktualnych źródeł informacji na ten temat szukać należy w czasopismach, oraz w Internecie. Praca składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy ma na celu przedstawienie zasad funkcjonowania, oraz założeń europejskich programów pomocowych z wyszczególnieniem funduszy strukturalnych, inicjatyw europejskich, oraz innych wybranych programów dla krajów członkowskich, w których bierze udział Polska na zasadzie odrębnych umów.

Rozdział drugi przedstawia zewnętrzne programy pomocowe, przeznaczone dla krajów kandydujących w tym dla Polski. Rozdział ten stanowi krótką charakterystykę istoty i zasad przedakcesyjnych programów pomocowych ISPA,PHARE i SAPARD.

Trzeci i najważniejszy rozdział mojej pracy zatytułowany: „Przyszłość Polski w UE.”, przedstawia sytuację naszego kraju w odniesieniu do unijnej polityki strukturalnej. Omówię w nim efekty dotychczasowego wykorzystywania pomocy unijnej przez Polskę, oraz możliwości dostępu naszego kraju do unijnych funduszy, wynikające z tego szanse na przyspieszenie rozwoju gospodarczego, a także ryzyko niewykorzystania lub nieumiejętnego korzystania z unijnej pomocy.

Praca uwzględnia stan prawny na dzień 1 listopada 2002