Spis treści
Wstęp 4
Rozdział 1. Modele polityki społecznej w Europie i na świecie 9
1.1 Model opiekuńczy polityki społecznej 10
1.2 Model motywacyjny polityki społecznej 11
1.3 Model marginalny polityki społecznej 11
1.4 Model liberalno – kolektywistyczny polityki społecznej 12
1.5 Model rudymentarny polityki społecznej 12
Rozdział 2. Polityka społeczna w praktyce zachodnioeuropejskiej 14
2.1 „Laissez – faire” a „Welfare State” w Wielkiej Brytanii 14
2.2 „Socjalna gospodarka rynkowa” i zasada „wyprzedzającej troski” w Republice Federalnej Niemiec 17
2.3 Zasada subsydiarności a zainteresowanie Wspólnoty Europejskiej polityką społeczną 19
Rozdział 3. Problem interpretacji polityki społecznej w Polsce 22
3.1 Polityka społeczna w na ziemiach polskich i w Polsce przed drugą wojną światową 22
3.2 Polityka społeczna w PRL i RP 24
Rozdział 4. Rozwiązania prawne w zakresie polityki społecznej we Wspólnotach Europejskich: geneza, rozwój i obraz dzisiejszy 27
4.1 Od EWWiS do swobody przepływu pracowników – początek wspólnotowej polityki społecznej 28
4.2 Swobodny ruch pracowników w regulacjach szczegółowych 31
4.3 Zabezpieczenie społeczne pracowników migrujących 34
4.4 Zabezpieczenie na starość 37
4.5 Ewolucja i rozszerzanie zainteresowania Wspólnoty na inne dziedziny polityki społecznej 39
Rozdział 5. Rozwiązania instytucjonalne w zakresie polityki społecznej we Wspólnocie Europejskiej 47
5.1 Główne instytucje Wspólnoty Europejskiej 47
5.2 Inne instytucje oraz programy wspólnotowe z dziedziny polityki społecznej 50
Rozdział 6. Teraźniejszość a przyszłość polityki społecznej w Unii Europejskiej 56
6.1 Quo vadis, Regina Europa? – „Zielona” i „Biała Księga” wspólnotowej polityki społecznej 56
6.2 Teoria a rzeczywistość wspólnotowej polityki społecznej 62
Rozdział 7. Polityka społeczna w Rzeczypospolitej Polskiej po 1989 roku 74
7.1 Społeczeństwo polskie – bilans otwarcia 74
7.2 Polskie bezrobocie 82
Rozdział 8. Dzisiejsze reformy społeczne w Polsce a przyszłe członkostwo w Unii Europejskiej 88
8.1 Sektor społeczny a transformacja polskiego rynku 88
8.2 Reforma służby zdrowia 90
8.3 Reforma systemu emerytalnego 93
8.4 Reforma oświaty 98
Rozdział 9. Proces dostosowywania się Rzeczypospolitej Polskiej do europejskich standardów socjalnych 101
9.1 Instytucje zajmujące się dostosowywaniem Polski do standardów Wspólnoty w zakresie polityki społecznej 101
9.2 Proces przyjmowania przez Polskę dorobku prawnego Wspólnoty w zakresie polityki społecznej – priorytety, problemy, osiągnięcia 104
9.3 Główne kierunki negocjacji a proces dostosowania polskiej polityki społecznej do standardów unijnych 109
Zakończenie 112
Bibliografia 115
WSTĘP
Tematem tej pracy jest polityka społeczna w Rzeczypospolitej Polskiej w kontekście jej dostosowywania do standardów Unii Europejskiej. Zadanie to było istotne i skomplikowane, wymagało szeregu zmian w różnych aspektach społeczeństwa, w tym w systemie zabezpieczenia społecznego, systemie emerytalnym, systemie ochrony zdrowia i edukacji. Polityka społeczna jest kluczowym elementem funkcjonowania każdego kraju, wpływając na życie obywateli w tak fundamentalnych obszarach jak edukacja, opieka zdrowotna, bezpieczeństwo socjalne i zatrudnienie.
W pierwszym rozdziale pracy skupimy się na modelach polityki społecznej stosowanych w Europie i na świecie, takich jak model opiekuńczy, motywacyjny, marginalny, liberalno – kolektywistyczny oraz rudymentarny. Następnie przyjrzymy się, jak te modele są stosowane w praktyce na Zachodzie.
Rozdział trzeci poświęcony jest interpretacji polityki społecznej w Polsce, zarówno przed jak i po drugiej wojnie światowej.
W czwartym rozdziale omówimy prawne aspekty polityki społecznej w Unii Europejskiej, jej genezę, rozwój i obecny stan, a w rozdziale piątym skoncentrujemy się na instytucjonalnych rozwiązaniach stosowanych w UE.
Szósty rozdział poświęcony jest obecnej i przyszłej polityce społecznej w Unii Europejskiej, a rozdział siódmy skupia się na polityce społecznej w Polsce po roku 1989.
W rozdziale ósmym przyjrzymy się obecnym reformom społecznym w Polsce i ich wpływu na przyszłe członkostwo w Unii Europejskiej, a rozdział dziewiąty jest poświęcony procesowi dostosowywania Polski do europejskich standardów socjalnych.
Praca ta ma na celu zrozumienie, jak proces dostosowywania Polski do standardów UE wpłynął na politykę społeczną w tym kraju i jakie wyzwania wiązały się z tym procesem. Jest to próba zrozumienia, jakie zmiany musiały zostać wprowadzone, jakie problemy napotkano i jakie sukcesy osiągnięto.
