1. Opieka nad dzieckiem – rys historyczny
Teoria opieki w przyjętym znaczeniu jest jedną z podstawowych dyscyplin pedagogicznych, do których oprócz niej zalicza się m.in. pedagogikę ogólną, dydaktykę (nazywaną niekiedy teorią nauczania), pedagogikę porównawczą, społeczną i specjalną oraz historię opieki i oświaty. Nie jest więc jednolitym i wewnętrznie spójnym systemem twierdzeń dotyczących opieki, czyli jakąś osobną teorią. Będąc nazwą określonej dyscypliny naukowej, zawiera wiele przeróżnych teorii – zarówno o charakterze ogólnym, jak i cząstkowym.[1]
Nazwa teorii opieki jako odrębnej dyscypliny pedagogicznej pojawiła się u nas dopiero w okresie powojennym. Podejmowane przez nią problemy wcześniej leżały w gestii zainteresowań pedagogiki ogólnej, albo też tzw. pedagogiki normatywnej, praktycznej lub opisowej. W Europie Zachodniej, jak również w Ameryce Północnej, raczej rzadko mówi się o dyscyplinie nazywanej teorią opieki. Istnieją jednak pod tym względem wyjątki. To, czym się ona zajmuje, jest tam najczęściej przedmiotem pedagogiki jako nauki o wychowaniu lub przedmiotem innych dyscyplin naukowych, jak filozofia człowieka, psychologia i socjologia. „W ramach uprawianej na Zachodzie pedagogiki tematy zbieżne z teorią opieki, rozumianą jako odrębna dyscyplina pedagogiczna, występują nierzadko pod nazwą „podstawy opieki”, w odróżnieniu od podstaw nauczania lub kształcenia.[2]
Głównym przedmiotem zainteresowań teorii opieki jest wychowanie w wąskim jego rozumieniu, tj. kształtowanie postaw i innych cech osobowości dzieci i młodzieży łącznie ze stwarzaniem im warunków ułatwiających samo aktualizację drzemiących w nich, konstruktywnych możliwości. W tym sensie teorię opieki interesuje szczególnie rozwój moralny, społeczny, kulturalny i fizyczny dzieci i młodzieży, mniej natomiast ich rozwój umysłowy w procesie uczenia się, czym zajmuje się głównie dydaktyka.[3]
Ujmując szerzej, teoria opieki poza gromadzeniem i systematyzacją wiedzy na temat dotychczasowych osiągnięć w zakresie wąsko pojętej opieki zajmuje się:
- formułowaniem celów, jakie mogłyby lub jakie powinny być realizowane w procesie wychowawczym i ukazywaniem związanych z nimi wartości, a zwłaszcza różnego rodzaju powinności, jak normy, ideały, dezyderaty moralne głoszone w filozofii, religii, aksjologii i etyce (szczególnie deontologii);
- projektowaniem działalności wychowawczej, czyli sposobami umożliwiającymi realizowanie określonych celów opieki, jak również ułatwiającymi wychowankom samo aktualizację własnych szans rozwojowych w sferze pozytywnych cech osobowości;
- różnymi czynnikami zwłaszcza psychospołecznymi warunkującymi powodzenie lub niepowodzenie zaprojektowanej działalności wychowawczej, do których zalicza się m.in.: podmiotowe traktowanie dzieci i młodzieży, racjonalne organizowanie ich życia i pracy, umiejętność nawiązywania z nimi kontaktów interpersonalnych, poznawanie ich i umożliwianie im kierowania własnym rozwojem.[4]
[…]
Rozdział II. Wielofunkcyjna Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza w Dębinkach jako instytucja pomocowa
1. Miejsce i historia placówki
Powiat Wyszkowski położony jest na północny wschód od Warszawy, leży w obrębie Niziny Mazowieckiej. Dębinki to wieś należąca do gminy Zabrodzie w województwie mazowieckim. Położona jest w północnej części Równiny Wołomińskiej, około 1.5 km na południe od przystanku PKP Grzegorzewo na linii kolejowej Tłuszcz-Wyszków.
Cała Gmina Zabrodzie zajmuje obszar 92 km po lewej stronie dolnego Bugu na zachód od rzeki Liwiec. W kierunku północnym sięga Puszczy Kamienieckiej, a na wschód dochodzi do lasów Łochowskich. Obszar ten położony jest na wysokości ok. 100 n.p.m. Najwyższe wzniesienie znajduje się koło wsi Mostówka.
Gmina posiada dogodne połączenia komunikacyjne zarówno ze stolicą kraju, jak i siedzibą powiatu. Gminę przecina międzynarodowa trasa S—8 Warszawa — Białystok oraz linia kolejowa Warszawa — Ostrołęka (stacje kolejowe: Grzegorzewo i Mostówka).
[…]
2. Charakterystyka podstaw organizacyjno-prawnych placówki
[…]
[1] H. Bee, Psychologia rozwoju człowieka, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2004,s.89.
[2] W. Okoń, Słownik pedagogiczny, Wyd. PWN, Warszawa 1975,s.55.
[3] Tamże, s.56.
[4] Bieńkowska A., Forma, treść i funkcje myślenia magicznego dzieci, „Kwartalnik Pedagogiczny” 1999 nr 1.