Podtytuł: Na podstawie badań przeprowadzonych w Krakowie na osiedlu Krowodrza
Liczba stron: 136
Rodzaj pracy: magisterska
Rok oddania: 2011
Zawartość pracy:
SPIS TREŚCI
WSTĘP
ROZDZIAŁ I – KRYTYCZNA ANALIZA LITERATURY PRZEDMIOTU
1. Analiza podstawowych pojęć
1.1 Rodzina ………………………………………………………………………………… 8
1.2 Dialog ………………………………………………………………………………….. 9
1.3 Metoda wychowania …………………………………………. 10
1.4 Relacja …………………………………………………………… 12
2. Przeobrażenia we współczesnej rodzinie …………………12
2.1 Przemiany demograficzne …………………………………15
2.2 Urbanizacja i uprzemysłowienie …………………16
2.3 Kierunki przemian funkcji rodziny ………………………… 17
2.4 Przemiany kulturowe, a wychowanie ……………………… 19
2.5 Rola mediów w czasie wolnym współczesnej rodziny ………19
3. Style i metody wychowania w rodzinie ……………………21
3.1 Style wychowania ……………………………………………21
3.2 Metody wychowania ………………………………………27
4. Relacje interpersonalne i dialog w rodzinie …………………32
4.1 Relacje interpersonalne w rodzinie …………………32
4.2 Dialog w rodzinie ………………………………………………38
ROZDZIAŁ II – PODSTAWY METODOLOGICZNE BADAŃ WŁASNYCH ………….. 45
1. Problemy badawcze ……………………………………………45
2. Metody, techniki i narzędzia badań ……………………………46
3. Organizacja i przebieg badań ………………………………………50
4. Novum pracy ………………………………………………………………… 50
ROZDZIAŁ III – ŚRODOWISKO RODZINNE BADANYCH OSÓB .53
1. Charakterystyka środowiska lokalnego ………………………………54
2. Warunki społeczno – bytowe i kulturowe badanych rodzin …56
ROZDZIAŁ IV – STYLE I METODY WYCHOWAWCZE W BADANYCH RODZINACH
1. Metody wychowawcze ……………………………………………69
2. Style wychowania ……………………………………………………80
ROZDZIAŁ V – RELACJE INTERPERSONALNE I DIALOG W BADANYCH RODZINACH ……………………………………………90
1. Relacje interpersonalne w badanych rodzinach ………………90
2. Dialog w badanych rodzinach ………………………………101
ZAKOŃCZENIE ………………………………………………………………………….. 110
1. Uogólnienie dotyczące warunków kulturalno – bytowych ……110
2. Uogólnienia dotyczące stylów i metod wychowania ……………112
2.1 Style wychowania ……………………………………………112
2.2 Metody wychowania …………………………………………113
3. Uogólnienie dotyczące relacji interpersonalnych i dialogu …114
3.1 Relacje interpersonalne ………………………………114
3.2 Dialog ……………………………………………………………………………….115
3. Wnioski …………………………………………………………………………………. 116
BIBLIOGRAFIA ………………………………………………………………………….. 119
SPIS TABEL ……………………………………………………………………………… 122
SPIS HISTOGRAMÓW I DIAGRAMÓW ………………………123
ANEKS ……………………………………………………………………………………. 124
WSTĘP
Człowiek jest istotą społeczna, która przez wzgląd na swoją naturę potrzebuje innych ludzi. Kontakt z nimi narzuca nade wszystko umiejętność wyrażania myśli i przekazywania ich innym. Relacje interpersonalne i dialog między członkami każdej rodziny odgrywa w wychowaniu znaczącą rolę, gdyż daje podstawy rozwoju emocjonalnego, uczy pokonywać trudności, jak również rozwiązywać konflikty, ewidentnie ma wpływ na jakość życia, a nawet wyrabia w jednostce ocenę o sobie samym. Na domiar tego rozwija intelekt, ponieważ osoba otrzymuje wciąż nowe informacje napływające z otoczenia, naucza wkraczania w określone role życiowe. Dzięki komunikacji możemy poznawać innych ludzi, zdobywać pewne doświadczenie, jest także najlepszym sposobem ażeby korzystać z obcych umiejętności i wiedzy.
Wyróżnić można bardzo dużą ilość literatury przedmiotu, w której wszechstronnie opisane są zjawiska warunkujące komunikowanie międzyludzkie, przedstawiona praca jest próbą wykrycia istniejących prawidłowości we współczesnej rodzinie, które pozwolą zrozumieć istotę dialogu wychowawczego oraz odpowiedzieć na pytanie dotyczące wyjaśnienia przyczyn danego zjawiska. Obserwuje się obecnie brak opracowań dotyczących dialogu w rodzinie, szczególnie w odniesieniu do dorastającej młodzieży. Poza sporadycznymi artykułami nie znajdujemy żadnego zwartego opracowania, dlatego też niniejsza praca choć w małym stopniu uzupełnia ten niedomiar.
Zaprezentowała praca obejmuje część teoretyczną, w której została uwzględniona krytyczna analiza literatury przedmiotu obejmująca między innymi przemiany jakim podlega współczesna polska rodzina. Dodatkowo wyróżniono najczęściej stosowane style oraz metody wychowania, co więcej opisuje czym charakteryzuje się dialog i relacje międzyosobowe w wychowaniu. Dodatkowo w części teoretycznej została zaprezentowana metodologia badań, w której z kolei ukazany został cel i problemy badawcze, jak również metody, techniki oraz narzędzia jakie wykorzystano w niniejszej pracy. Zostały adekwatnie dobrane, tak aby podczas prowadzonych badań dostarczyły odpowiedzi na stawiane pytania. Na końcu rozdziału znajduje się opis organizacji i przebiegu badań oraz novum pracy.
Druga część ma charakter badań empirycznych, a jej komponentami są trzy rozdziały, które zawierają wyniki z przeprowadzonych rozważań. W rozdziale III zwrócono uwagę na środowisko rodzinne badanych osób, a w szczególności skupiono się na charakterystyce środowiska lokalnego, jak również na warunkach społeczno – bytowych badanych rodzin. Jest to istotny aspekt, gdyż sytuacja rodzinna ma ogromny wpływ na rozwój osobowości dziecka, a także na jego najrozmaitsze osiągnięcia. Poprzez liczne warunki materialne, psychologiczne, kulturalne, czy społeczne dzieci osiągają lepsze lub gorsze wyniki w nauce oraz dysponują określonymi aspiracjami. Bowiem ze względu na sytuację społeczno – wychowawczą środowiska rodziny są różnorodne.
Kolejny rozdział ukazuje style, jak również metody wychowawcze, które stosowane są w badanych rodzinach. Rodzice już od najmłodszych lat życia swojego dziecka w sposób bezpośredni wpływają na jego zachowanie społeczne. Niewątpliwy jest fakt, iż środki używane przez rodziców mają ogromny wpływ na podejście przez dziecko do swojej egzystencji oraz ogólnej kondycji człowieka w świecie. Determinowane jest to codziennym postępowaniem rodziców oraz nie tylko doborem metod wychowawczych, ale również wyznaczeniem zasad i norm postępowania. Istotne wydaje się być w tym miejscu także tak zwane rozliczanie dzieci z niepożądanego zachowania, albo przekroczenia wyznaczonych granic.
Zwieńczeniem części empirycznej jest rozdział V, który swoją treścią porusza cel badań niniejszej pracy. Odnosi się do relacji interpersonalnych oraz dialogu w badanych rodzinach. Przez wzgląd na fakt, iż komunikacja kształtuje stosunek ludzi do siebie, wydaje się, że jest ona najistotniejszym wyznacznikiem we wzajemnym oddziaływaniu każdego z członków rodziny. Ewidentnie jakiekolwiek porozumiewanie się, pozytywne czy też negatywne ma wpływ na proces wychowawczy, odbywający się niezależnie od miejsca – w domu, szkole lub innych instytucjach. Rodzina jako podmiot, w którym przychodzi na świat dziecko powinna kształtować wśród swoich potomków potrzebę dialogu, ponieważ jest on bez wątpienia podstawą wartościowego wychowania. Oczywiście rozmowa nie powinna mieć miejsca tylko pomiędzy rodzicami czy dziećmi, ale między wszystkimi członkami. Każda familia, aby prawidłowo funkcjonować oraz wychowywać ma niejako obowiązek przekazywać sobie wszystkie informacje, nawet te nieprzyjemne. Rodzice jak najwcześniej winni modelować pomiędzy swoim potomstwem relację na fundamencie jakim jest dialog. Pozytywna rozmowa powoduje sukcesywne wychowanie, porozumienie w trudnych sytuacjach, obdarowywanie się wzajemnym szacunkiem, jak również odczuwanie przez członków rodziny, że się jest bezwarunkowo wartościową jednostką, która poprzez rozmowę potrafi komunikować swoje potrzeby, a tym samym je zaspokajać.
Pracę zakończono uogólnieniami odnoszącymi się do wyników prowadzonych badań, które zawierają ich pozytywne jak i negatywne aspekty. Sporządzono naturalnie wnioski ze zrealizowanych analiz. Na końcu dołączono bibliografię.
