Liczba stron: 176
Nazwa Szkoły Wyższej: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku
Rodzaj pracy: magisterska
Rok oddania: 2002
Zawartość pracy:
SPIS TREŚCI
Wstęp 4
Rozdział I – Temat pracy w świetle literatury przedmiotu 7
1. Język angielski we współczesnym świecie 8
2. Czynniki wpływające na proces uczenia się języka obcego 15
2.1 Czynniki podmiotowe. 15
2.1.1 Motywacja 15
2.1.2 Osobowość 21
2.1.3 Talent językowy 22
2.1.4 Wiek ucznia 26
2.2 Czynniki przedmiotowe 28
2.2.1 Sytuacja dydaktyczna 28
2.2.1.1 Nauka języka w systemie stacjonarnym, a system nauczania na odległość 32
2.2.1.2 Rola czynników dydaktycznych 37
2.2.2 Sytuacja społeczno-ekonomiczna 42
2.3 Bariery psychiczne w uczeniu się języka angielskiego 44
2.3.1 Definicja barier psychicznych 44
2.3.2 Napięcie emocjonalne wywołane porażką 45
2.3.3 Wstyd związany z byciem obserwowanym przez innych 47
2.3.4 Nieśmiałość 48
2.3.5 Brak pewności siebie 50
2.3.6 Schematyzm postrzegania i sztywność myślenia 52
2.3.7 Zła komunikacja interpersonalna. 52
2.3.8 Błędne nastawienie względem procesu uczenia się języka 55
2.3.9 Samoocena i samokontrola. 56
2.3.10 Brak zdolności językowych lub obawa przed ich wykorzystaniem 57
Rozdział II – Metodologiczne założenia badań własnych 59
3. Cel oraz przedmiot badań 60
4. Podstawowe problemy i hipotezy badawcze 61
5. Metody i narzędzia badawcze 65
5.1 Kwestionariusz Q1 67
5.2 Kwestionariusz Q2 68
6. Organizacja i forma prowadzenia badań 71
Rozdział III – Temat pracy w świetle wyników badań własnych 72
7. Wyniki badań 73
7.1 Charakterystyka ankietowanych – system stacjonarny 73
7.2 Charakterystyka ankietowanych – system na odległość 77
7.3 Wyniki badań – kwestionariusz Q1 82
7.4 Wyniki badań – kwestionariusz Q2 87
8. Wnioski 156
Zakończenie 163
9. Aneks 165
10. Bibliografia 166
11. Spis tabel 169
Wstęp
Istnieje wiele powodów, dla których miliony ludzi na całym świecie uczy się języków obcych. Wielu z nich uczy się języka dla przyjemności, inni po to, by czytać klasyków w oryginale, dla jeszcze innych jest to droga lepszej niż obecna pracy, a tym samym uzyskania bardziej prestiżowego stanowiska. Znajomość języków obcych, a w szczególności języka angielskiego, daje szansę awansu w życiu zawodowym. Język angielski zajmuje szczególną pozycję wśród języków obcych, jako iż jest językiem komunikacji międzynarodowej. Czynna znajomość języka angielskiego, ze względu na jego międzynarodową rangę, daje możliwość porozumiewania się z wieloma milionami ludzi na całym świecie. Aczkolwiek nowy język to sytuacja bardzo ryzykowna na wielu płaszczyznach.
Świadomość niedoskonałości narzędzia, jakim jest język budzi często lęk. Czy w obcym języku potrafię powiedzieć, o co mi chodzi? Co będzie jak zapomnę słów? Czy dobrze mnie zrozumieją? Jest bardzo wiele osób, które w trakcie szkoleń językowych doskonale opanowały gramatykę, mają spory zasób słów, biegle czytają, są w stanie nawet odnaleźć przyjemność w oglądaniu filmu w wersji oryginalnej, a jednak sytuacja rozmowy w obcym języku znacznie je blokuje. Zmieniając język ponosimy ryzyko społeczne, emocjonalne i intelektualne. Możemy nie móc wyrazić błyskotliwie i w pełni swojego zdania, przez co nie pokażemy swojej kreatywności i swoich możliwości intelektualnych. Świadomość niemożności i błędów może nas narazić na spore napięcie emocjonalne. Często nie zdajemy sobie sprawy z faktu, że na drodze do pełnej sprawności komunikacyjnej po angielsku stoją właściwie tylko bariery psychologiczne.
Tematem niniejszej pracy jest właśnie analiza owych barier psychologicznych w uczeniu się języka angielskiego w dwóch różnych systemach: stacjonarnym i na odległość. W ciągu czteroletniej pracy z młodzieżą, na stanowisku nauczyciela języka angielskiego kształcącego w obydwu wyżej wymienionych systemach, interesowały mnie powody, dla których uczniowie decydowali się na naukę języka angielskiego. Godnym zainteresowania były wewnętrzne motywacje uczniów przemawiające za dodatkową formą kształcenia się szczególnie w systemie na odległość. Jednak podstawowym zagadnieniem nurtującym mnie, jako pedagoga, była analiza barier psychologicznych mająca negatywny wpływ na naukę języka angielskiego.
Celem pracy jest udzielenie odpowiedzi na pytanie czy uczniowie są świadomi istnienia barier psychologicznych oraz analiza tychże barier w oparciu o dwa jakże różne systemy kształcenia. Badaniami objęto 70 losowo wybranych respondentów (35 uczniów systemu stacjonarnego oraz 35 systemu na odległość). Są to ankietowani obojga płci, zamieszkujący miasto i wieś, posiadający różny stopień znajomości języka angielskiego, a także wywodzący się z różnych środowisk biorąc pod uwagę wykształcenie rodziców. Osoby te dopowiedziały na pytania zawarte w dwóch kwestionariuszach wywiadu Q1 oraz Q2. Odpowiedzi na pytania zostały odpowiednio przetworzone i zinterpretowane.
Niniejsza praca składa się z trzech rozdziałów.
Pierwszy rozdział został poświęcony teoretycznym zagadnieniom dotyczącym czynników wpływających na proces uczenia się języka obcego. Czynniki te podzielono na dwie grupy: czynniki podmiotowe, – do których zaliczono motywację, osobowość, talent językowy, wiek ucznia oraz czynniki przedmiotowe – sytuacja dydaktyczna oraz społeczno- ekonomiczna w Polsce. W tym rozdziale dokonano również szczegółowej charakterystyki barier psychologicznych wpływających na uczenie się języka obcego, wspomniano o roli języka angielskiego we współczesnym świecie oraz poświęcono również uwagę charakterystyce systemu kształcenia na odległość. Zaprezentowano zalety i wady, jakie niosą ze sobą kształcenia w trybie stacjonarnym i na odległość.
W rozdziale II przedstawiono metodologiczne założenia badań własnych. Scharakteryzowano cele oraz przedmiot badań, przytoczono podstawowe problemy i hipotezy badawcze. Poświęcono również uwagę metodom, organizacji i formie prowadzenia badań.
Rozdział III empiryczny zawiera dokładną analizę wyników badań przeprowadzonych na podstawie kwestionariuszy wywiadów Q1 oraz Q2. W świetle wyników badań podjęto się szczegółowej charakterystyki ankietowanych. Dokonano również weryfikacji hipotez wysuniętych w rozdziale II, popartych wynikami liczbowymi i procentowymi.
Praca zawiera 71 tabel, szczegółową bibliografię oraz aneks, w którym przedstawiono w sposób obrazowy struktury odpowiedzi na poszczególne pytania z ankiet.
