Liczba stron: 62
Nazwa Szkoły Wyższej: Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna Włocławek
Rodzaj pracy: licencjacka
Rok oddania: 2002
Zawartość pracy:
SPIS TREŚCI
Wstęp
Rozdział I
Problemy aspiracji edukacyjno – zawodowych dzieci wiejskich w świetle literatury
1.1. Pojęcie aspiracji i poziomu aspiracji
1.2. Uwarunkowania aspiracji
1.3. Aspiracje a orientacja życiowa
1.4. Aspiracje edukacyjne młodzieży w świetle badań
Przypisy do rozdziału I
Rozdział II
Założenia metodologiczne badań własnych
2.1. Przedmiot i cel badań
2.2. Formułowanie problemów i hipotez badawczych
2.3. Zmienne i ich wskazówki
2.4. Metody i techniki badawcze
2.5. Teren badań
Przypisy do rozdziału II
Rozdział III
Aspiracje edukacyjno – zawodowe dzieci wiejskich na podstawie badań własnych
3.1. Czynniki wpływające na perspektywy i plany życiowe młodzieży
3.2. Wpływ szkoły i środowiska rodzinnego na formowanie się aspiracji edukacyjno – zawodowych młodzieży
3.3. System wartości a aspiracje edukacyjno – zawodowe dzieci wiejskich
Zakończenie
Bibliografia
Załączniki
– kwestionariusz ankiet na temat „Środowiskowe uwarunkowania aspiracji edukacyjno – zawodowych dzieci wiejskich”
Wstęp
Dziecko, jego harmonijny rozwój , stanowi dla ludzi i całych społeczeństw jedną z najważniejszych celów życiowych. I tę wartość rodzice na długie lata oddają pod opiekę nauczycielom i szkole. Nic więc dziwnego , że społeczeństwa przyglądają się z uwagą tej instytucji , analizują jej funkcjonowanie i oceniają.
Wskaźniki statystyczne oddają różnice między szkołami wiejskimi a miejskimi ale nie oddają zróżnicowania jakie występuje w szkołach ulokowanych na wsi , choć można postawić tezę , że stopień zróżnicowania warunków nauczania jest zdecydowanie większy na wsi niż w mieście.
Z tego wynika , że część dzieci wiejskich uczy się w warunkach znacznie odbiegających od „średnich krajowych” . Miejsce zamieszkania nie jest najważniejszą przesłanką szans edukacyjnych dziecka. Badania wykazują , że wskaźnikiem najostrzej różnicującym osiągane przez uczniów wyniki w nauce jest poziom wykształcenia rodziców. To w rodzinie rozbudzane są potrzeby poznawcze dziecka , nabywa ono kompetencji językowych warunkujących między innymi umiejętność uczenia się. Rola rodziców jest tym większa im bardziej programy nauczania są „przeładowane”.
Szkoła jest bardziej ukierunkowana na egzekwowanie umiejętności i wiedzy , niż nauczanie , a nauczyciele nie kładą nacisku na umiejętność uczenia się i czerpania przyjemności , która może wypływać z nauki. W takiej sytuacji dzieci pozbawione pomocy i inspiracji rodziców radzą sobie z obowiązkami szkolnymi zdecydowanie gorzej. Ponieważ na wsi zamieszkuje ludność zdecydowanie gorzej wykształcona , posiadająca mniejsze aspiracje edukacyjne , szanse edukacyjne dzieci mieszkających na wsi są mniejsze niż dzieci mieszkających w mieście.
Dlatego konsekwentnie przeprowadzona reforma programowa oświaty może być traktowana jako działanie , które w perspektywie oznacza wyrównanie szans edukacyjnych dzieci z różnych środowisk.
Wprowadzanie tego rodzaju reformy wiąże się z dużymi wymaganiami wobec nauczycieli , którzy muszą być do niej dobrze przygotowani.
Tymczasem brak odpowiednich kwalifikacji nauczycieli jest zdecydowanie większym problemem w szkołach wiejskich.
Na gorsze szanse edukacyjno – zawodowe dzieci wiejskich składa się szereg barier edukacyjnych związanych z funkcjonowaniem systemu oświatowego na wsi np. rezygnacja z wychowania przedszkolnego , gorzej wykwalifikowani nauczyciele , gorsza oferta edukacyjna szkolnictwa ponadpodstawowego oraz barier związanych z sytuacją materialną rodzin wiejskich. Trzeba podkreślić wielość i złożoność czynników kulturowych , społecznych , ekonomicznych , organizacyjno – systemowych warunkujących bardzo często gorsze szanse edukacyjne dzieci wiejskich.
Eliminacja barier edukacyjnych jest procesem długotrwałym , w którym rolę odgrywać może wiele instytucji i organizacji. Jednak zasadnicza praca w tym zakresie spoczywa na władzach publicznych : samorządowych i rządowych.
Jednym z najważniejszych zadań współczesnej szkoły jest zapewnienie uczniom warunków do wielostronnego rozwoju osobowości.
Rozwój ten przybiera szczególne znaczenie w okresie dorastania , w którym młodzież musi przystosować się do otaczającej ją rzeczywistości poprzez sprostanie zadaniom rozwojowym , jakie stawia przed nią ta swoista sytuacja psychologiczna. Wśród wiodących celów , jakie młodzi ludzie pragną osiągnąć w związku z poszukiwaniem własnej tożsamości znajduje się wybór zawodu , przyszłej pracy oraz drogi kształcenia doprowadzającej do ich urzeczywistnienia. Rozwój osobowości w okresie dorastania jest związany z aspiracjami edukacyjno – zawodowymi , które nadają kierunek i treść temu procesowi.
Istotny wpływ na rozwój aspiracji wywiera środowisko społeczne.
Oddziaływuje ono na preferencje zawodowe , na decyzje dalszej nauki i jej kierunek , na uczestnictwo w życiu kulturalnym i społecznym. Układem odniesienia dla młodego człowieka jest także rodzina, która stwarza określone możliwości realizowania aspiracji.
Z obserwacji badań socjologicznych i pedagogicznych wynika , że dążenia edukacyjne w różnych grupach społecznych są bardzo zróżnicowane. W jednych istnieje tendencja kontynuowania tradycji rodzinnych , w drugich dzieci aspirują wedle własnego uznania i możliwości oraz sytuacji materialnej rodziny, w której żyją.
Natomiast w psychologii głównie rozwojowej i wychowawczej na tle ogólnej charakterystyki wieku dojrzewania i młodzieńczego, większość autorów ujmuje stosunek młodzieży do przyszłości od strony wyboru zawodu , mniej lub bardziej sprecyzowanych planów życiowych, czy marzeń na jawie.
Te różne aspekty podkreślają złożoność problemu i wskazują na bogate możliwości jego badania. Jednocześnie jednak potwierdzają konieczność wzajemnej integracji punktów widzenia.
Celem mojej pracy jest poznanie aspiracji edukacyjno – zawodowych młodzieży wiejskiej kończącej gimnazjum. Badanie przeprowadziłam wśród 25 uczniów gimnazjum w Więsławicach mieszczącym się przy szkole podstawowej w Grabkowie.
Praca składa się z trzech części.
Rozdział pierwszy zawiera wprowadzenie i problematykę aspiracji.
Omówiłam w nim definicje i rodzaje aspiracji , pojęcie poziomu aspiracji oraz ich uwarunkowania. W tej części pracy przedstawiłam również wyniki badań na temat aspiracji młodzieży w literaturze.
Rozdział drugi poświęcony jest metodologii i badań własnych.
Zaprezentowałam w nim główne problemy i założenia badawcze pracy , metody , techniki badawcze oraz charakterystykę terenu badań.
W rozdziale trzecim przedstawiłam aspiracje edukacyjno – zawodowe dzieci wiejskich na podstawie badań własnych , które stanowią potwierdzenie lub zaprzeczenie hipotez. Wyniki badań umieściłam w tabelach statystycznych i dokonałam analizy opisowej uzyskanych wyników.
