SPIS TREŚCI
1. Wstęp 2
2. Cel i zakres pracy 3
3. Charakterystyka obiektu 4
3.1. Lokalizacja jazu 4
3.2. Dane wyjściowe do opracowania projektu 6
4. Ustalenie podstawowych parametrów umożliwiających wykonanie obliczeń projektowych 8
4.1. Ustalenie klasy budowli 8
4.2. Obliczenia hydrauliczne dla koryta naturalnego i uregulowanego 8
5. Obliczenie światła jazu 11
5.1. Obliczenie współczynnika dławienia bocznego dla różnych wariantów konstrukcji przyczółków i filarów 14
6. Obliczenie wymiarów urządzeń do rozpraszania energii wody na dolnym stanowisku 20
6.1. Obliczenie głębokości niecki wypadowej 20
6.2. Obliczenie wysokości podniesienia zasuwy 29
6.3. Obliczenie długości niecki wypadowej 30
7. Obliczenie filtracji pod budowlą 32
7.1. Ustalenie obrysu filtracyjnego metodą Bligh’a 33
7.2. Ustalenie obrysu filtracyjnego metodą Lane 34
8. Obliczenia statyczne konstrukcji jazu 36
8.1. Obciążenia 36
8.2. Parcie wody 41
8.3. Sprawdzenie warunków stateczności budowli 45
8.3.1. Sprawdzenie warunku na przesunięcie 46
8.3.2. Obliczenie współczynnika bezpieczeństwa na obrót 48
9. Ubezpieczenia dolnego i górnego stanowiska jazu 50
9.1. Ubezpieczenie górnego stanowiska jazu 51
9.2. Ubezpieczenie dolnego stanowiska jazu 52
9.3. Wzniesienie górnej krawędzi umocnień na skarpie 52
9.4. Ustalenie wymiarów płyt żelbetowych do umocnienia dna 53
10. Opis techniczny 56
11. Zalecenia i wskazania praktyczne 57
12. Literatura 59
13. Spis rysunków 60
14. Spis tabel 61
15. Załączniki 62
Wstęp
Budowa jazu ruchomego to jedno z kluczowych zagadnień hydrotechniki, mające ogromne znaczenie dla gospodarki wodnej, ochrony przeciwpowodziowej oraz regulacji przepływu rzek. Jazy pełnią istotną funkcję w kształtowaniu warunków hydrologicznych, umożliwiając kontrolowane spiętrzanie wód, a także zabezpieczając przed gwałtownymi zmianami poziomu wód, które mogłyby prowadzić do degradacji koryta rzeki lub erozji brzegów. Odpowiednio zaprojektowana i wykonana budowla hydrotechniczna stanowi gwarancję stabilności hydrologicznej oraz bezpieczeństwa zarówno dla ekosystemu wodnego, jak i dla obszarów położonych w sąsiedztwie rzeki.
Projektowanie jazu wymaga uwzględnienia szeregu czynników technicznych, hydraulicznych i konstrukcyjnych. Wśród nich kluczowe znaczenie mają parametry przepływu, warunki geologiczne podłoża oraz przewidywane obciążenia działające na konstrukcję. Istotnym elementem każdego projektu jest analiza różnych wariantów konstrukcji, zwłaszcza w odniesieniu do przyczółków, które stanowią newralgiczne punkty całej budowli. Przyczółki jazu, czyli elementy konstrukcyjne, do których mocowane są przęsła ruchome, muszą zapewniać odpowiednią stabilność i trwałość, a jednocześnie minimalizować wpływ na naturalne procesy zachodzące w korycie rzeki.
Nowoczesne technologie pozwalają na stosowanie alternatywnych rozwiązań konstrukcyjnych, które zwiększają trwałość i efektywność eksploatacyjną jazów ruchomych. Zastosowanie różnych materiałów, technik fundamentowania oraz metod filtracji pod budowlą wpływa na bezpieczeństwo konstrukcji i jej odporność na działanie sił hydrodynamicznych. Współczesne projekty hydrotechniczne uwzględniają także konieczność minimalizacji wpływu na środowisko naturalne, co wiąże się m.in. z odpowiednim doborem materiałów oraz analizą skutków regulacji przepływu dla ekosystemu rzecznego.
Podstawą do opracowania projektu jazu ruchomego jest analiza warunków hydrologicznych oraz określenie parametrów przepływu, które determinują zarówno wielkość, jak i rodzaj zastosowanych rozwiązań konstrukcyjnych. Szczególną uwagę należy zwrócić na filtrację wód pod budowlą oraz sposoby rozpraszania energii wody w dolnym stanowisku, ponieważ elementy te mają istotny wpływ na trwałość całego obiektu. Ponadto, projektowanie jazu wymaga uwzględnienia aspektów statycznych, w tym obciążeń wynikających z naporu wody oraz sił generowanych przez przepływ i zmienne warunki hydrologiczne.
Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie kompleksowego projektu jazu ruchomego, obejmującego zarówno podstawowe parametry konstrukcyjne, jak i analizę alternatywnych rozwiązań dotyczących budowy przyczółków. Praca uwzględnia nie tylko aspekty techniczne i hydrauliczne, ale również statyczne oraz środowiskowe, które są kluczowe dla trwałości i funkcjonalności budowli hydrotechnicznych. Szczególna uwaga została poświęcona metodom obliczeń, analizie stateczności oraz zagadnieniom związanym z zabezpieczeniem dolnego i górnego stanowiska jazu, co pozwala na precyzyjne określenie optymalnego wariantu konstrukcji.
Liczba stron | 62 |
Nazwa Szkoły Wyższej | Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja |
Rodzaj pracy | inżynierska |
Rok oddania | 2010 |