Liczba stron: 128
Nazwa Szkoły Wyższej: Uniwersytet w Białymstoku
Rodzaj pracy: magisterska
Rok oddania: 2003
Zawartość pracy:
SPIS TREŚCI
Wstęp
Rozdział 1 – Przedmiot badań w świetle literatury.
1.1. Integracja społeczna osób z uszkodzonym słuchem
1.1.1. Kategorie osób z uszkodzonym narządem słuchu.
1.1.2. Wybrane klasyfikacje wady słuchu.
1.1.3. Dziecko z wadą słuchu w środowisku słyszących rówieśników szkolnych
1.2. Potrzeba kontaktu społecznego uczniów z wadą słuchu na tle teoretycznych podstaw problematyki potrzeb.
1.2.1.Wybrane definicje i klasyfikacje potrzeb.
1.2.2. Potrzeba kontaktu społecznego jako jeden z głównych czynników warunkujących prawidłowy rozwój osób z wadą słuchu
1.3. Rola rodziny w zaspokajaniu potrzeby kontaktu społecznego dzieci z wadą słuchu
1.3.1. Działania rodziców związane z zaspokajaniem potrzeby kontaktu społecznego uczniów z wadą słuchu.
1.3.2. Uwarunkowania rodzinne poziomu zaspokajania potrzeby kontaktu społecznego uczniów z wadą słuchu.
Rozdział 2- Metodologia badań
2.1. Przedmiot i cele badań
2.2. Problemy i hipotezy. Typologia zmiennych i wskaźników
2.3. Metody, techniki i narzędzia badawcze
2.4. Organizacja i przebieg badań.
Rozdział 3- Analiza wyników badań
3.1.Charakterystyka grupy badawczej
3.2. Poziom zaspokajania potrzeby kontaktu społecznego uczniów z wadą słuchu
3.2.1. Poziom zaspokajania potrzeby kontaktu społecznego uczniów z wadą słuchu a wskaźnik akceptacji uzyskiwanej przez nich ze strony słyszących rówieśników
3.3. Udział rodziny w zaspokajaniu potrzeby kontaktu społecznego uczniów z uszkodzonym narządem słuchu
3.3.1. Działania podejmowane przez rodziców w środowisku domowym
3.3.1.1. Organizowanie przez rodziców imienin, urodzin dziecka oraz innych uroczystości z udziałem dzieci słyszących
3.3.1.2. Umożliwianie dziecku udziału w wyjazdach, wizytach rodzinnych.
3.3.1.3. Udział rodziców w organizacji czasu wolnego ich niepełnosprawnego dziecka.
3.3.1.4. Udział rodziców w zapewnieniu dziecku udziału w zajęciach rekreacyjnych poza szkołą
3.3.1.5. Udział rodziców w zapewnienie dziecku uczestnictwa w zajęciach pozalekcyjnych
3.3.1.6. Udział rodziców w rozwiązywaniu ewentualnych konfliktów między dzieckiem z wadą słuchu a jego słyszącymi kolegami.
3.3.2. Działania podejmowane przez rodziców w środowisku szkolnym
3.3.2.1. Udział rodziców w przygotowaniu słyszących uczniów do kontaktu z dzieckiem z wadą słuchu
3.3.2.2. Współpraca rodziców z nauczycielami w tworzeniu życzliwej atmosfery w szkole.
3.3.2.3. Udział rodziców w przebiegu i organizacji imprez szkolnych.
3.3.3. Działania rodziców podejmowane przy współpracy ze specjalistami rewalidacji.
3.3.3.1. Wyposażenie dziecka w aparat słuchowy
3.3.3.2. Dbanie rodziców o udział dziecka w zajęciach organizowanych w poradni.
3.3.3.3. Motywacja i zaangażowanie rodziców w rewalidację dziecka
3.4.Wybrane czynniki środowiska rodzinnego determinujące poziom zaspokajania potrzeby kontaktu społecznego dzieci z wadą słuchu
3.4.1. Struktura rodziny
3.4.2. Status materialny rodziny.
3.4.3. Liczba dzieci na utrzymaniu.
3.4.4. Wykształcenie rodziców
3.4.5. Atmosfera wychowawcza w rodzinie.
Rozdział 4 – Podsumowanie
4.1. Wnioski empiryczne
4.2. Wnioski praktyczne
Bibliografia
Spis tabel
Spis wykresów
WSTĘP
Narząd słuchu odgrywa w życiu człowieka bardzo ważną rolę. Razem ze zmysłem wzroku spełnia zasadnicze zadanie w poznawaniu przez jednostkę otaczającego świata, ułatwia ogólną orientację w przestrzeni oraz nabywaniu doświadczeń. Służy do odbioru wrażeń dźwiękowych, a także stanowi podstawę opanowania mowy ustnej.
Prawidłowe słyszenie przez dziecko głosu i mowy ludzkiej zapewnia mu poczucie bezpieczeństwa, sprzyja również kształtowaniu prawidłowych kontaktów emocjonalnych i społecznych. Jest więc naturalnym czynnikiem budowania więzi międzyludzkich i integrowania się ze społeczeństwem.
Istotą niesprawności słuchu jest niezdolność do dokładnego słyszenia (a czasem niezdolność do słyszenia w ogóle). Wynika to bezpośrednio z faktu, że niepełnosprawny narząd słuchu dostarcza do mózgu jedynie część informacji w celu dalszej interpretacji. Ze względu na podstawowe znaczenie sprawności narządu słuchu dla rozwoju języka konsekwencją utraty słuchu są zaburzenia w zachowaniu mające charakter psychologiczny i społeczny. Nie upośledzając sprawności fizycznej, a potencjalnie także i umysłowej człowieka, uszkodzenie narządu słuchu utrudnia i ogranicza jego kontakty społeczne, stwarzając na ogół sytuację, w której osoba dotknięta tą niepełnosprawnością zostaje w pewnym stopniu wyizolowana ze środowiska. Staje się to przyczyną powstawania znacznych problemów natury wychowawczej, dydaktycznej i rehabilitacyjnej. Szczególnie widoczne jest to we wczesnym okresie życia jednostki.
Dlatego też, w procesie rewalidacji i przystosowania społecznego uczniów z wadą słuchu szczególną rolę przypisuje się środowisku rodzinnemu.
Dotyczy to przede wszystkim postaw rodziców, od których w znacznym stopniu jest uzależnione powodzenie działań opiekuńczo- wychowawczych. Rodzice w opiece swojego niepełnosprawnego syna lub córki niezaprzeczalnie pełnią podmiotową rolę. Z podmiotowością wiąże się wzrost odpowiedzialności opiekunów za rozwój dziecka. Na rodzicach zatem spoczywa główna odpowiedzialność za tworzenie sytuacji sprzyjających jego rozwojowi. To z kolei pociąga za sobą konsekwencje w postaci ciągłego nabywania nowych kompetencji i współpracy ze specjalistami.
Inspiracją do podjęcia badań własnych stała się potrzeba zaakcentowania podmiotowej roli rodziców w zaspokajaniu potrzeby kontaktu społecznego dziecka z wadą słuchu. Rodzice są bowiem osobami bezpośrednio odpowiedzialnymi za rozwój i zaspokajanie podstawowych potrzeb swego niepełnosprawnego syna bądź córki i to do nich w szczególności należy zapewnienie dziecku jak najbardziej korzystnych dla wychowania i uspołecznienia sytuacji.
Przedmiotem podjętych badań uczyniono analizę zależności między poziomem zaspokajania potrzeby kontaktu społecznego uczniów z wadą słuchu a określonymi działaniami podejmowanymi przez rodziców w środowisku rodzinnym, szkolnym i przy współpracy ze specjalistami. Analizie poddano także zależność między wybranymi czynnikami wewnątrzrodzinnymi a poziomem zaspokajania potrzeby związanej z kontaktem społecznym.
Praca składa się z czterech części.
Część pierwsza poświęcona jest wyjaśnieniu podstawowych pojęć, prezentacji wybranych kategorii i klasyfikacji osób z uszkodzonym narządem słuchu, a także konsekwencji wynikających z tego typu niepełnosprawności.
W części tej zostały też zawarte informacje na temat potrzeb społecznych, w tym potrzeby kontaktu społecznego dziecka z wadą słuchu oraz roli jaką pełnią rodzice niepełnosprawnego dziecka w jej prawidłowym zaspokajaniu.
W części drugiej zostały omówione założenia metodologiczne badań własnych oraz opis zastosowanych metod, technik i narzędzi badawczych.
Trzecia część zawiera charakterystykę grupy badawczej oraz analizę danych empirycznych uzyskanych w trakcie badań własnych zgodną z przyjętą koncepcją badawczą.
W części czwartej zawarto wnioski empiryczne i praktyczne sformułowane na podstawie dokonanej analizy badań własnych
Niniejsza praca adresowana jest w głównej mierze do rodziców dzieci z wadą słuchu, a także do nauczycieli i specjalistów rewalidacji stykających się z jednostkami z tego typu niepełnosprawnością. Treści w niej zawarte mogą przysłużyć się lepszemu zrozumieniu problemów, na które napotyka jednostka z wadą słuchu będąca częścią społecznego systemu jakim jest rodzina a także środowisko pozarodzinne
