Ktoś wysłał nam wstęp i spis treści pracy na ten temat – nie mamy możliwości weryfikacji czy jest faktycznie jej autorem, czy nie.
Nie ma jakiegoś ogólnopolskiego spisu prac dyplomowych, które zostały w Polsce obronione. Jedyne co możemy zrobić, to wpisać tytuł do wyszukiwarki i zobaczyć co na temat danej pracy „wie” Google. Na temat tej pracy nie wiedziało nic.
Bolesław Prus swoje pierwsze prace pisał jako dziennikarz. Początkowo pisał artykuły popularnonaukowe. Nie uważał pracy dziennikarskiej za bardzo poważną. Przyjął propozycję regularnego pisania felietonów (których treść polegała na informowaniu o ważnych wydarzeniach z różnych dziedzin). Idealny felietonista: musi być wszędzie i wszystko wiedzieć, czytać streszczenia, A i O (alfa i omega) – wszystko chłonie.
W jego pracach płynęły pozytywistyczne hasła: praca ekologiczna, nauka to władza, emancypacja kobiet (przeciw).
„Lalka”
Tematyka pracy
Tematem „Lalki” jest pokonanie dwóch ideologii: pozytywizmu i romantyzmu, ukazane na tle przemian historycznych: końca walk narodowowyzwoleńczych i narodzin kapitalizmu. Uwaga autora skupia się na kwestiach politycznych, społeczno-gospodarczych i kulturalnych. Podporządkowana jest im także konstrukcja portretów psychologicznych bohaterów powieściowych. „Lalka” ma trzy poziomy kompozycyjne i tematyczne:
- powieść o XIX-wiecznym społeczeństwie polskim
- Kronika Dnia Warszawskiego 1878/79
- powieść o nieszczęśliwej miłości Stanisława Wokulskiego do arystokratki Izabeli Łęckiej
Portret Stanisława Wokulskiego
dr Schuman powiedział o Stachu: „Zgromadziły się w nim dwie osoby: romantyk sprzed 1860 roku i pozytywista z 1870 roku”. Osobowość Wokulskiego ukształtowała się w okresie romantyzmu, ale żył i działał w silnym nastroju. Skoncentrowane w nim cechy, ich kontrowersje, które doprowadziły do braku ideowej, konsekwentnej postawy, doprowadziły do porażki w życiu osobistym głównego bohatera.
Właściwości romantyczne:
- skomplikowana, niezwykła, niepowtarzalna indywidualność
- w sprzeczności ze światem
- Brał udział w powstaniu styczniowym, za co został zesłany na Syberię
- z wielką czcią traktował miłość i kobietę
- był zdolny do poświęcenia i poświęcenia
- jego tragiczna i romantyczna miłość do Izabeli prawdopodobnie zakończyła się samobójstwem
- zagadka i tajemnica jego losu
- Charakterystyczny wewnętrznie, ponadprzeciętny
Cechy pozytywistyczne:
- kult wiedzy (absolwent liceum w Warszawie)
- zainteresowanie wynalazkami
- Przedsiębiorczość, dyscyplina i konsekwencja w powiększaniu bogactwa
- Zainteresowany sprawami gospodarczymi kraju i biedą najbiedniejszych klas
Jego miłość do Izabeli przekształciła Wokulskiego z krytycznego i rozsądnego człowieka w nieśmiertelnego kochanka w romantyka. Stracił pewność siebie, przestał wierzyć w pracę, stanął przed dylematami, nie mógł znaleźć dla siebie miejsca na ziemi.
Stary sprzedawca jako narrator – znaczenie pamiętnika Rzeckiego
Dziennik Rzeckiego to poruszająca, chaotyczna bełkot starego sprzedawcy, który opowiada o wszystkim, co się wydarzyło i przeżył, wzbogacając o własne refleksje. W ten sposób spełnia ważne funkcje. Uzupełnia obraz rzeczywistości przedstawionej w „Lalce” o bardzo ważne elementy. Dostarcza informacji o udziale Rzeckiego w Wiosnie Ludów, udziale Wokulskiego w powstaniu styczniowym i jej dalszych losach, co nadaje powieści perspektywę historyczną. Wprowadzenie pamiętnika celowo opóźnia akcję i zwiększa zainteresowanie czytelnika dalszymi losami bohaterów. W ten sposób poznajemy także Warszawę lat 70. i wcześniejszych jej mieszkańców. Rzecki komentuje tragedię miłosną Stanisława, wydarzenia w sklepie, w kamienicy iw mieście. Dzięki temu na każde wydarzenie patrzymy z różnych perspektyw, mamy różne interpretacje. Rzecki opowiada głównie o przeszłości, przypominającej lata wcześniejsze – okres napoleoński. Gdy narrator autora przedstawia świat w sposób stosunkowo obszerny i obiektywny, Rzecki pisze tylko o tym, co wie o postaciach i wydarzeniach, w które sam był zaangażowany. Tworzy to zupełnie inny obraz świata. Sam Prus zgadza się z większością sądów Rzeckiego na temat współczesnego świata.
Cechy społeczeństwa
„Lalka” przedstawia obraz społeczeństwa polskiego, jego klas, środowisk i grup zawodowych w latach 70. XIX wieku. W powieści te grupy są przedstawiane przez ich przedstawicieli. Poznajemy ich miejsca zamieszkania, spacery i tematy rozmów.
Arystokracja (Tomasz i Izabela Łęccy, baronowa Krzeszów, pani Wąsowska, hrabia Starski, hrabia Tek)
Ziemska szlachta (prezydent Zasławskiej)
klasa średnia:
– niemiecki (Minclowie)
– żydowskie (Szlangbaumowie)
– polski (Wokulski, Rzecki, Pani Stawska)
Proletariat miejski (ilustracja na marginesie powieści)
Społeczeństwo zostało przedstawione w bogatych kontrastach. Obraz Powiśla, nędzy jego mieszkańców, kontrastuje z rozrzutnym i beztroskim życiem arystokracji, ich bogato zdobionych pałaców i drogich strojów.
Krytyczny obraz arystokracji
Arystokracja ma poczucie odosobnienia i wyższości nad resztą społeczeństwa. Gardzi ludźmi z niższej klasy, nie jest zdolna do żadnej produktywnej pracy. Arystokraci prowadzą leniwe życie, angażując się w gry karciane, wyścigi konne, rodzinne mediacje i intrygi, odwiedzając się nawzajem, chodząc do teatru i na koncerty. Ta grupa jest moralnie skorumpowana, co widać na przykładzie traktowania kwestii miłości i małżeństwa. Kobiety wielkiego świata, wychowane w duchu konwencji i pozorów, są niezdolne do miłości, zimne i nieczułe jak lalki, w zachowaniu obłudne i cyniczne. Zawierają związki małżeńskie z powodu lub konieczności (zła sytuacja materialna rodziców). W arystokracji nie ma dzieci. Jest to świadoma próba autorki podkreślenia, że ta grupa nie ma sposobu na przetrwanie, jest zdegenerowana biologicznie, skazana na zagładę. Sama ta „kasta egoistów” nie może tworzyć wartości i utrudnia ją innym.
„Fala powrotna”
Zawartość
Gotlieb Adler jest bogatym przemysłowcem, właścicielem fabryki tkanin bawełnianych. Ma syna Ferdynanda, który prowadzi chamskie życie. Traktuje go pobłażliwie, wierząc, że praca to przekleństwo. Pozwala synowi cieszyć się urokami życia. Aby spłacić długi syna, tnie pensje robotników i zwalnia lekarza. Pewnego dnia w fabryce dochodzi do wypadku. Jeden z pracowników zasypia nad maszyną miażdżącą mu rękę. Umiera, ponieważ w fabryce nie ma lekarza, a przechodzący obok Ferdinard odmawia zabrania rannych do szpitala. Sędzia mówi młodemu orłowi, co o nim myśli. Prowadzi to do pojedynku, w którym ginie Ferdynand. Zdesperowany ojciec w przypływie szaleństwa podpala swoją fabrykę.
Problemy
Powracająca fala zajmuje się problemem wielkiej cywilizacji przemysłowej rządzonej przez nowe, bezwzględne prawa mające na celu wyzysk ludzi pracy. Stare wartości znikają, a jedynym celem są pieniądze. Miało to uszczęśliwić ojca i syna, ale przyniosło im nieszczęście.
Fala wsteczna – ważne jest to, co jest dane innym ludziom, wszystko działa w organizmie społecznym, wszystko jest połączone. Adler traci syna, bo w naturze jest sprawiedliwość, został ukarany za krzywdy wyrządzone innym. Zło jest jak powracająca fala. Jeśli komuś to zrobisz, zawsze do ciebie wróci.
