Giełda Papierów Wartościowych w urynkowionej gospodarce polskiej i jej główne instrumenty finansowe (akcje, obligacje, instrumenty pochodne)

Spis Treści

Wstęp.5
Rozdział I
Zasady funkcjonowania rynku kapitałowego w Polsce. Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie.7
1.1. Zasady funkcjonowania rynku kapitałowego w Polsce. 7
1.2. Giełda papierów wartościowych w Warszawie. 12
1.2.1. Historia giełdy w Polsce. 12
1.2.2. Wadze i organy Giełdy Papierów Wartościowych. 16
1.2.3. Członkowie Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. 20
1.2.4. System giełdowy WARSET na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. 21
1.2.5. Rodzaje notowań i zasady ustalania kursu dnia na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. 23
1.2.6. Rodzaje zleceń. 24
1.2.7. Indeksy giełdowe. 30
Rozdział II
Akcje i ich rodzaje, prawa z nich wynikające, wskaźniki rynku kapitałowego, ryzyko inwestowania w akcje. 33
2.1. Definicja oraz funkcje papierów wartościowych. Określenie akcji. 33
2.2. Rodzaje akcji i prawa z nich wynikające. 35
2.2.1.Prawa korporacyjne jako uprawnienia właścicieli. 37
2.2.2.Prawa majątkowe jako uprawnienia właścicieli. 41
2.3.Wskaźniki rynku akcji (rynku kapitałowego). 43
2.4.Ryzyko inwestowania na rynku akcji. 46
Rozdział III
Obligacje na rynku kapitałowym – ich istota, rodzaje i oprocentowanie. Emisje obligacji w Polsce. 49
3.1. Obligacja jako papier wartościowy. 49
3.2. Elementy składowe obligacji. 50
3.3. Emisja obligacji. 51
3.3.1. Sposoby emisji obligacji. 52
3.3.2.Podmioty uprawnione do emisji obligacji i kwestia ich zabezpieczenia. 53
3.3.3.Oprocentowanie obligacji. 54
3.3.4.Cel emisji. 55
3.4.Rodzaje obligacji. 56
3.4.1. Podział obligacji ze względu na emitentów. 56
3.4.2.Podział obligacji ze względu na sposób ich oprocentowania. 58
3.4.3.Podział obligacji ze względu na prawa lub przywileje z nimi związane. 59
3.4.4.Podział obligacji ze względu na termin wykupu. 60
3.4.5.Podział obligacji ze względu na krąg nabywców. 60
3.4.6.Podział obligacji ze względu na cel emisji. 60
3.5.Wyemitowane wybrane obligacje skarbowe w Polsce w latach 1989 – 2004 . 61
Rozdział IV
Ogólna charakterystyka instrumentów pochodnych. Instrumenty pochodne na giełdzie papierów wartościowych w Warszawie. 72
4.1. Pojęcie instrumentów pochodnych i istota transakcji terminowych. 72
4.1.1. Kontrakty Coward. 74
4.1.2. Istota i funkcjonowanie kontraktów futurę. 76
4.1.3. Rodzaje transakcji z wykorzystaniem instrumentów pochodnych. 79
4.2. Geneza i zasady funkcjonowania instrumentów pochodnych na GPW w Warszawie. 82
4.2.1. Kontrakty na indeksy na przykładzie kontraktów na WIG-20. 84
4.2.2. Kontrakty terminowe na kursy walut. 86
4.2.3. Kontrakty terminowe na akcje. 88
4.2.4. Kontrakty terminowe na obligacje skarbowe. 89
4.2.5.Opcje na indeks WIG20. 92
4.2.6.Warranty. 94
Zakończenie. 96
Bibliografia. 98
Spis tabel. 100
Spis rysunków. 100

Wstęp

Transformacja systemowa w Polsce zapoczątkowana „planem Balcerowicza” w 1990 i sprowadzająca się do przeobrażenia gospodarki centralnie kierowanej w gospodarki rynków pociągana za sobą szereg fundamentalnych zmian gospodarczych, politycznych i społecznych. Powołanie do życia instytucji właściwych gospodarce rynkowej było, obok przekształceń stosunków własnościowych, najważniejszym elementem procesu transformacji. Giełda papierów wartościowych jest instytucją gospodarki rynkowej, bez której jej funkcjonowanie obecnie nie jest możliwe. Rynek kapitałowy jest bowiem głównym mechanizmem alokacji zasobów finansowych. Istnienie i sprawne działanie instytucji rynku kapitałowego jest warunkiem efektywnej alokacji tych zasobów. Jest to możliwe dziki funkcjonowaniu jednej z najważniejszych instytucji finansowych, czyli giełdy papierów wartościowych, będącej jednoczenie najbardziej dynamicznie rozwijającym się rynkiem w gospodarce polskiej. Zainteresowanie tym rynkiem w Polsce systematycznie wzrasta, ronię takie skonano obywateli do lokowania nadwyżek finansowych w instrumenty tego rynku. Odbywa się to bodź bezpośrednio bodź pośrednio poprzez fundusze emerytalne i fundusze inwestycyjne. Niestety wiedza o tym rynku, o zasadach jego funkcjonowania i o jego instrumentach nie idzie w parze z rosnącym stopniem zaangażowania Polaków w inwestycje finansowe.

Stad głównym celem niniejszej pracy będzie przedstawienie giełdy papierów wartościowych w Polsce jako najważniejszego segmentu polskiego rynku kapitałowego oraz wybranych zagadnie dotyczących głównych instrumentów finansowych będących przedmiotem notować na tym rynku, takich jak akcje, obligacje i instrumenty pochodne.

Praca skrada się z 4 rozdziałów.

W pierwszym z nich omówione zostaną zasady funkcjonowania polskiego rynku kapitałowego, ze szczególnym uwzględnieniem giełdy papierów wartościowych, reaktywowanej w Polsce 16 kwietnia 1991 roku i podlegającej systematycznemu rozwojowi zarówno pod względem ilościowym jak i jakościowym. W rozdziale tym znajdą się między innymi takie kwestie jak istota i funkcje rynku kapitałowego, geneza, rozwój i istota giełdy papierów wartościowych, system notowań giełdowych, rodzaje zleceń, takie dane obrazujące rozwój tego rynku w latach 1991-2004.
Rozdział drugi poświęcony będzie instrumentom finansowym rynku papierów wartościowych o najwyższym stopniu ryzyka, czyli akcjom. Wyjaśnione zostań tu główne uprawnienia posiadaczy akcji, wskaźniki rynku kapitałowego, których znajomość ułatwia podejmowanie decyzji inwestycyjnych oraz główne indeksy rynku akcji obrazujące stan jego koniunktury.

W rozdziale trzecim omówione zostaną stosunkowo najbezpieczniejsze z punktu widzenia inwestowania instrumenty rynku kapitałowego, do których nalezą obligacje, a w tym zwłaszcza obligacje skarbu pastwa. Wyjaśnione bodź takie kwestie jak: istota, emisja i podział obligacji oraz pokazane zostaną wybrane ich emisje w latach 1989-2004.

Rozdział czwarty i ostatni zarazem będzie próbę przedstawienia i wyjaśnienia sposobu funkcjonowania najtrudniejszych instrumentów rynku kapitałowego, tzw. instrumentów pochodnych. Spełniają one ważną funkcję zabezpieczania się przed negatywnymi skutkami ryzyka inwestowania w instrumenty bazowe i ze względu na swoją konstrukcję pozwalając na uzyskiwanie wysokich zysków same stany się obiektem gry spekulacyjnej. Wraz z rozwojem polskiej giełdy papierów wartościowych były one systematycznie wprowadzane do obrotu. Obecnie są to” kontrakty terminowe na indeksy, na akcje i na kursy walut oraz kontrakty opcyjnie i warranty. Wszystkie one w sposób syntetyczny i z konieczności skrótowy bodź wyjaśnione w tym rozdziale a sposób ich funkcjonowania pokazany będzie na przykładach.

Praca powstała w oparciu o dostępną literaturę przedmiotu oraz materiały pozyskane z giełdy papierów wartościowych w Warszawie oraz z Internetu.