Terroryzm fundamentalistów islamskich i jego wpływ na kształt współczesnych stosunków międzynarodowych

SPIS TREŚCI

Wstęp
Rozdział 1. TERRORYZM.
1.1 Definicja i pochodzenie słowa „terroryzm”.
1.2. Terroryzm jako zjawisko społeczno-polityczne.
1.3. Typy organizacji i nurtów terrorystycznych.
1.4. Specyfika i znaczenie motywacji religijnej w terroryzmie.
Rozdział 2. FUNDAMENTALIZM ISLAMSKI.
2.1. Islam – podstawowe informacje.
2.2. Geneza fundamentalizmu islamskiego.
2.3. Islamskie ugrupowania terrorystyczne.
2.4. Państwa – sponsorzy terroryzmu.
Rozdział 3. WYBRANE AKTY TERRORYZMU DOKONANE PRZEZ UGRUPOWANIA ISLAMSKIE.
3.1. Izrael i konflikt palestyński.
3.2. Rosja i konflikt w Czeczenii.
3.3. Bliski Wschód (oprócz Izraela) oraz państwa afrykańskie.
3.4. Filipiny.
3.5. Atak na World Trade Center – 11 września 2001.
Rozdział 4. WPŁYW AKTÓW TERRORYZMU ISLAMSKIEGO NA STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE.
4.1. Skutki o charakterze politycznym.
4.2. Skutki o charakterze ekonomicznym i społecznym.
Zakończenie
Bibliografia

Wstęp

Terroryzm w ostatniej dekadzie XX wieku, a zwłaszcza w ostatnich dniach, stał się naprawdę palącym problemem zarówno ze względu na stabilność systemu międzynarodowego oraz bezpieczeństwa państw, jak i z punktu widzenia przeciętnego, żyjącego w kraju demokratycznym obywatela, który po ostatnich atakach terroryzmu przestał czuć się bezpiecznie.

Współczesny terroryzm polityczny sam w sobie jest zjawiskiem wielce różnorodnym i o wiele bardziej skomplikowanym niż 100 czy 200 lat temu. Jako jeden z aspektów walki politycznej jest wciąż aktualną formą osiągania własnych celów. W epoce coraz większego i szybszego rozwoju technologii, a co za tym idzie udoskonalaniem środków i sposobów masowego zabijania, sprawcy ataków terroryzmu mogą coraz silniej ingerować w politykę wewnętrzną i zewnętrzną państw.

Ostatnia dekada XX wieku zapoczątkowała zmiany środowiska międzynarodowego. Demontaż komunistycznego świata w drodze demokratycznych przeobrażeń w państwach socjalistycznych, rozpad radzieckiego imperium i upadek systemu bipolarnego przyczyniły się do wzrostu aktywności etnicznych i nacjonalistycznych ruchów społecznych. Wyrażając swoje dążenia separatystyczne, sięgnęły one po przemoc (republiki kaukaskie, była Jugosławia).

Z drugiej strony dynamiczny rozwój technologii i globalizacja systemów informacyjnych powodują zmiany w sposobie działania terrorystów oraz zmiany ich motywacji i celów. Wzrost konfliktów i napięć na tle etnicznym, religijnym, ideologicznym bądź społecznym sprawił, że terroryzm zaczął przybierać nowe formy i stał się sposobem na rozwiązanie zaistniałych problemów na skalę globalną.

We wszystkich światowych prognozach dotyczących realnych i potencjalnych zagrożeń bezpieczeństwa na kuli ziemskiej obecnie zawsze wymienia się fundamentalizm islamski. Znaczny wzrost znaczenia ortodoksyjnych przedstawicieli islamu w krajach muzułmańskich, ich ekspansyjna polityka z celem stworzenia religijnych państw wyznaniowych, w których islam stanowi jedyne prawo, antyzachodnia – zwłaszcza antyamerykańska i antyizraelska – orientacja duchowych przywódców tego wyznania sprawiły, iż terroryzm religijny stał się jednym z najpoważniejszych zagrożeń współczesnego świata.

Problem ten dostrzegają wszyscy „wielcy” tego świata. Poruszany jest on na kolejnych szczytach gospodarczych najbogatszych państw kuli ziemskiej. Dostrzegają go również Chiny i Rosja – prezydenci obu tych mocarstw nuklearnych wydali na ten temat wspólne oświadczenie na zakończenie szczytu na przełomie 2001 roku. Dostrzegają oni niebezpieczeństwo płynące z terroryzmu fundamentalistów islamskich również dla swoich państw. Świat jednoczy się wobec powyższego zagrożenia, a dzielące go waśnie i antagonizmy mają w jego obliczu drugorzędne znaczenie. Państwa poszukują dróg i możliwości zabezpieczenia się i przeciwdziałania wpływom islamistów, a także odpowiedniego przygotowania się do walki z inspirowanym, organizowanym i finansowanym przez islamistów terroryzmem.

Wydarzenia 11 września 2001 roku, czarnego dnia w historii ludzkości, jak go określił papież Jan Paweł II, wydarzenia, które wstrząsnęły Stanami Zjednoczonymi i całym światem, sprawiły, że właśnie tematowi terroryzmu, a zwłaszcza najgroźniejszemu z jego odłamów – terroryzmowi fundamentalistów islamskich, zdecydowałam się poświęcić moją pracę magisterską.

Na początku niniejszej pracy omówione zostaną źródła powstania terroryzmu, kwestie motywacji samego zjawiska oraz jego ewolucji, ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki podłoża religijnego. Przybliżenie zasad religii islamu, geneza fundamentalizmu islamskiego oraz charakterystyka głównych muzułmańskich ugrupowań terrorystycznych, ich celów oraz opis podjętych przez nie działań na tle najostrzejszych konfliktów zbrojnych ostatnich lat, to problemy poruszane w kolejnych dwóch rozdziałach. Natomiast ostatnia część obejmuje obszerną analizę skutków, jakie ostatnie zbrodnicze akty islamskich ekstremistów wywarły na kształt międzynarodowych stosunków zarówno w wymiarze politycznym, jak i gospodarczym.