Rola euroregionów we współpracy transgranicznej na przykładzie Euroregionu Pomerania

SPIS TREŚCI

Wstęp
Rozdział 1. Współpraca regionalna i transgraniczna w procesie integracji europejskiej
1.1. Integracja europejska, a rozwój współpracy regionalnej w Europie Zachodniej
1.2. Transgraniczna współpraca regionalna
1.3. Geneza i powstanie euroregionów
1.4. Prawne uregulowania współpracy transgranicznej w Europie 1.4.1. Konwencja Madrycka
1.4.2. Europejska Karta Regionów Granicznych i Transgranicznych
1.4.3. Europejska Karta Samorządu Terytorialnego
1.4.4. Europejska Karta Samorządu Regionalnego
1.5. Instytucje współpracy międzynarodowej regionów europejskich
1.5.1. Komitet Regionów
1.5.2. Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych
1.5.3. Organizacje pozarządowe
Rozdział 2. Euroregiony na pograniczu Polski
2.1. Uwarunkowania współpracy transgranicznej w Polsce
2.2. Rozwój sieci euroregionów na granicach Polski
2.3. Inicjatywy euroregionalne na pograniczu północno-wschodnim
2.3.1. Euroregion Bałtyk
2.3.2. Euroregion Bug
2.3.3. Euroregion Niemen
2.4. Współpraca euroregionalna na pograniczu południowym
2.4.1. Euroregiony na granicy polsko-czeskiej
2.4.2. Euroregiony na granicy polsko-słowackiej
2.5. Euroregiony na granicy zachodniej
Rozdział 3. Euroregion Pomerania
3.1. Geneza kształtowania się Euroregionu
3.2. Członkowie i struktura organizacyjna Euroregionu
3.2.1. Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Pomerania
3.2.2. Struktura organizacyjna Euroregionu Pomerania
3.3. Zakres współpracy oraz finansowanie działalności w Euroregionie Pomerania
3.3.1. Generalne cele współpracy
3.3.2. Przykłady współpracy w Euroregionie
3.3.3. Finansowanie działalności Euroregionu
3.4. Dotychczasowe efekty współpracy euroregionalnej w polskiej części Euroregionu Pomerania
3.5. Teraźniejszość i przyszłość Euroregionu Pomerania
Zakończenie
Bibliografia
Wykaz tabel i rysunków
Aneks

WSTĘP

Jednym z najbardziej charakterystycznych zjawisk w życiu społecznym i gospodarczym współczesnej Europy są procesy integracji oraz współpracy międzyregionalnej i transgranicznej. Współpraca ta stanowi istotną część składową procesu europejskiej integracji politycznej.

W Polsce na początku lat dziewięćdziesiątych procesy integracyjne toczyły się z różną intensywnością. W początkowej fazie notowano największe ożywienie kontaktów zagranicznych na granicy zachodniej, obecnie ożywienie to rozciągnęło się na pozostałe obszary. Kontakty, ze sporadycznych, przekształciły się w regularne. Na obszarach przygranicznych zaczęły powstawać stałe struktury, które zagwarantowały regularność współpracy, w nadziei ożywienia społecznego i gospodarczego regionu. Taką strukturą, która najpełniej i najszerzej wyzwoliła inicjatywy regionalne z partnerami zagranicznymi, okazał się euroregion.

Euroregiony to najbardziej zinstytucjonalizowana forma współpracy transgranicznej, będąca wynikiem porozumienia przygranicznych jednostek samorządu terytorialnego – lokalnych i regionalnych. Są one jednocześnie, jak wskazuje kilkudziesięcioletnia praktyka ich funkcjonowania w Europie Zachodniej, najbardziej autentyczną i efektywną formą przełamywania barier społecznych i gospodarczych. Przygotowują one pole do dalszej integracji.

Dla potrzeb niniejszej pracy przyjęto następującą tezę: powstanie i rozwój euroregionów to jeden z najważniejszych obszarów działalności Unii Europejskiej, a współpraca międzyregionalna Polski wpływa na rozwój obszarów pogranicza i jest istotnym czynnikiem zbliżającym nas do Unii Europejskiej.

Celem pracy było przebadanie istoty, ewolucji i mechanizmów funkcjonowania euroregionów ze szczególnym uwzględnieniem „Euroregionu Pomerania”.

Metodą pracy była analiza literatury i materiałów źródłowych.

Praca składa się z trzech rozdziałów.

W pierwszym rozdziale przedstawione zostały ogólne relacje pomiędzy współpracą regionalną, transgraniczną, a euroregionalną oraz ich związek z nurtem integracji europejskiej. Ta część zawiera także krótką prezentację instytucji wspierających międzynarodową współpracę regionów oraz jej prawne uwarunkowania.

Drugi rozdział poświęcony jest polskim euroregionom funkcjonującym już na wszystkich granicach Polski. Charakteryzuje ich struktury i rozwiązania organizacyjne oraz cele działania, a także przedstawia ich dotychczasowe osiągnięcia i efekty współpracy.

Natomiast rozdział trzeci zawiera opracowanie koncentrujące się na pograniczu polsko-niemieckim i w sposób szczegółowy prezentuje Euroregion Pomerania- genezę jego powstanie, cele i zakres współpracy oraz jej dotychczasowe rezultaty. Jest także próbą odpowiedzi na pytanie o przyszłość tego najmłodszego euroregionu pogranicza polsko-niemieckiego.