WSTĘP 3
ROZDZIAŁ I. ISTOTA RODZINY 5
1.1. Rodzina podstawową grupą społeczną 5
1.1.1. Definicje rodziny 5
1.1.2. Struktura rodziny 8
1.1.3. Funkcje rodziny 11
1.2. Zawód a życie rodzinne 18
1.3. Wprowadzenie do kultury masowej 23
ROZDZIAŁ II. METODOLOGICZNE PODSTAWY PRACY 30
2.1. Cel i przedmiot badań 30
2.2. Założenia, problemy i hipotezy badawcze 33
2.3. Metody i techniki badawcze 42
2.4. Organizacja badań 52
ROZDZIAŁ III. MODEL RODZINY W KULTURZE MASOWEJ W ŚWIETLE WYNIKÓW BADAŃ WŁASNYCH 54
ZAKOŃCZENIE 65
BIBLIOGRAFIA 67
SPIS WYKRESÓW 71
ANEKS 72
WSTĘP
Rodzina jest grupą społeczną złożoną z rodziców, połączonych stosunkiem małżeństwa, i ich dzieci. Podstawowymi jej funkcjami są: funkcja rozrodcza, której społeczeństwo zawdzięcza swą ciągłość biologiczną, funkcja wychowawcza polegająca na przekazywaniu młodemu pokoleniu dziedzictwa społecznego, kulturalnego i religijnego oraz zaspokojenie potrzeb emocjonalnych. Rodzina jest także podstawową komórką kształtującą zachowania prozdrowotne, co wywiera duży wpływ na zdrowie tak somatyczne, jak i psychiczne. Istotne są także warunki bytowe i społeczno-ekonomiczne rodziny. Początkiem rodziny jest małżeństwo, którego spójność i trwałość jest gwarantem spójności i trwałości rodziny. Z kolei spójność życia małżeńskiego uwarunkowana jest czynnikami wewnętrznymi współmałżonków, ich potrzebami, uczuciami i motywacjami, czyli właściwościami podmiotowymi oraz czynnikami zewnętrznymi – środowiskowymi, prawnymi i opinią społeczną. Najbardziej istotne wydają się czynniki wewnętrzne, które, jeśli nie harmonizują ze sobą w odniesieniach międzyosobowych w małżeństwie, zagrażają spójności i trwałości rodziny. Stabilność rodziny zależy od wielu elementów, które nabierają znaczenia już w związku małżeńskim.
Celem pracy jest przedstawienie modelu rodziny w kulturze masowej.
Praca składa się z trzech rozdziałów.
W pierwszym rozdziale opisana jest istota rodziny, a więc: rodzina podstawową grupą społeczną, definicje rodziny, struktura rodziny, funkcje rodziny, zawód a życie rodzinne oraz wprowadzenie do kultury masowej.
W drugim rozdziale zaprezentowane są metodologiczne podstawy pracy, a więc: cel i przedmiot badań, założenia, problemy i hipotezy badawcze, metody i techniki badawcze oraz organizacja badań.
W trzecim rozdziale przedstawiony jest model rodziny w kulturze masowej w świetle wyników badań własnych.
W ciągu tylu lat istnienia Rzeczypospolitej zakwestionowane zostały niemal wszystkie zasady i instytucje ustrojowe. Jedną z niewielu instytucji, które zachowały swoją wysoką ocenę w opinii publicznej pozostała rodzina. Jej znaczenie zdaje się rosnąć. Staje się wartością coraz bardziej trwałą w zmiennej rzeczywistości społecznej i politycznej. Sondaże przeprowadzane przez instytucje wyspecjalizowane w badaniu opinii publicznej wykazują że rodzina, szczególnie dobra, udana rodzina, jest jedną z wartości najwyżej cenionych. Wśród wielu jej funkcji ważne są szczególnie opieka i wychowanie. To właśnie zapewnienie przez rodziców opieki swoim dzieciom oraz wpojenie im zasad i wartości istniejących w społeczeństwie powodują że rodzina jest najważniejszą instytucją społeczną. Po długich dyskusjach i podsumowaniu zgromadzonych doświadczeń okazało się, że społeczeństwo inne instytucje traktuje jako zło konieczne i ceni znacznie niżej.
Burzliwy i trudny okres transformacji ustrojowej przynosi również zagrożenia i trudności w prawidłowym funkcjonowaniu rodziny. Obok zagrożeń dawnych, z których najpoważniejszym był alkoholizm, pojawiają się nowe, szczególnie bezrobocie, ubóstwo i narkomania. Odnotować należy także spadek ilości zawieranych małżeństw, a także drastycznie zmniejszony przyrost naturalny, co odczytać należy jako reakcję na niepewność jutra, szczególnie w aspekcie ekonomicznym. Osoby bezrobotne lub zagrożone bezrobociem nie decydują się na zawieranie małżeństwa i na posiadanie dzieci.
Mimo to nie maleje atrakcyjność rodziny, a także rodzinnych form opieki i wychowania dzieci sierocych. Zakwestionowane natomiast zostały zakładowe formy opieki i wychowania dziecka sierocego. Jest to szczególnie ważne w czasie, kiedy podejmowany zostaje trud całkowitej przebudowy systemu opieki nad dzieckiem sierocym w Polsce i poszukiwane są nowe rozwiązania.