Wizja dziecka i wychowania w koncepcji pedagogicznej Aleksandra Sutherlanda Neilla

Liczba stron: 84

Nazwa Szkoły Wyższej: WSUPiZ w Rykach

Rodzaj pracy: licencjacka

Rok oddania: 2006

Zawartość pracy:

Spis treści:

Wstęp 3
Rozdział I 6
Perspektywa Nowego Wychowania 7
Rozdział II 32
Pedagogika Aleksandra S.Neilla 33
Rozdział III. 50
Portret Dziecka 51
Rozdział IV 65
Samorządność w koncepcji wolnej szkoły Summerhill 66
Zakończenie 80
Bibliografia 82

Wstęp

Dziś coraz częściej mówi się o kategorii wolności w procesie edukacyjno-wychowawczym; można powiedzieć, iż przeżywa ona swego rodzaju „odrodzenie”. Wolna szkoła, wolność nauczania, wolność nauczyciela i ucznia stały się obecne w wielu dyskusjach na temat kształcenia dzieci i młodzieży. Po latach zniewolenia ucznia w konwencjonalnej szkole, czas na alternatywne propozycje pedagogiczne, które będą wyzwalać podmioty edukacji. Jedną z nich jest koncepcja Aleksandra Sutherlanda Neilla. Praca moja poświęcona jest rozważaniom na temat wolności w wychowaniu, jaką prezentują nam poglądy właśnie tego pedagoga.

W pierwszym rozdziale pod tytułem „Nowe Wychowanie”, omówiłam kilku innych przedstawicieli naturalizmu pedagogicznego (M.Montessori, J.Korczak, C.R.Rogers, W.Suchomliński, C.Freinet), którzy podobnie jak Neill opowiadają się za swobodą edukacyjną i tzw. negatywnym wychowaniem, rozumianym jako brak ingerencji w naturalny rozwój dziecka, a jedynie nadzorowanie go i „ubezpieczanie”.

W drugim rozdziale zajęłam się przedstawieniem pedagogiki Aleksandra Neilla i jej antyautorytarnych przesłanek. Głównym celem jego pedagogicznych poglądów było wychowanie „wolnego człowieka”, istoty w pełni szczęśliwej. Należy tu podkreślić, że oba pojęcia są od siebie zależne, jedno – zdaniem Neilla – wynika z drugiego. Jego edukacja obejmowała „całą osobę” dziecka (wszystkie trzy sfery: intelektualną, emocjonalną i cielesną), wyróżniając przy tym znacznie sferę emocji. Przyznawała dziecku prawo do wolności od dyscypliny, nakazów i zakazów; prawo do swobody myśli i zachowania (o ile nie była to ingerencja w sferę wolności innych), prawo do uczenia się metodą prób i błędów uwzględniając „kary naturalne”. Punktem wyjścia było tu konstytutywne dla poglądów Neilla przekonanie – wiara w dobro natury człowieka – dziecka.

Trzecia część pracy to „Portret Dziecka”, widziany oczami Twórcy, czyli wizja dziecka, jaką rozpościera A. Neill przed rodzicami, nauczycielami, wychowawcami i w zasadzie, przed każdym dorosłym. Jego zdaniem wychowanie powinno być pielęgnacją pędu życia, opartą na zaufaniu do naturalnej skłonności dziecka ku czynieniu dobra i jego wrodzonej mądrości. W „postępowaniu z dzieckiem” należy pamiętać o indywidualistycznym podejściu do każdego wychowanka (różne osobowości), zadbać o utrzymanie naturalnych warunków okresu dzieciństwa i szanować potrzeby właściwe dziecku, a także nie zapomnieć o tym, iż dziecko uczy się wówczas kiedy odczuwa taką potrzebę. Zadaniem dorosłego jest zatem, stwarzanie sprzyjającej temu sytuacji. Relacje z dzieckiem powinny być oparte na bezwarunkowej miłości i akceptacji dziecka takim, jakim ono jest. Powinny to być stosunki partnerskie, przyjacielskie.

Czwarta, ostatnia część pracy poświęcona jest kwestii samorządności w wychowaniu i nauczaniu. Pokazuję w niej, jak funkcjonuje i na jakich zasadach „działa” samorząd szkolny w założonej przez A. Neilla szkole Summerhill. Punktem wyjścia w tym zagadnieniu, było przekonanie Neilla, że o wolności nauczania, można mówić dopiero wtedy, gdy pozostawia się uczniom swobodę rządzenia życiem szkolnym. Uważał on, iż samorządność jest niezbędna, ponieważ rozwija u dzieci poczucie sprawiedliwości i odpowiedzialności oraz pozwala zachować partnerskie stosunki uczniów z wychowawcami i wychowawców z uczniami. W tej części pracy powołuję się także na samorząd szkolny w koncepcji pedagogicznej Janusza Korczaka, dokonując jego porównania z samorządem w Summerhill.

Mam nadzieję, iż praca moja dokładnie oddała istotę poglądów wychowawczych Aleksandra S. Neilla, a poruszone w niej kwestie przyczynią się do indywidualnych refleksji u każdego z nas nad wychowaniem i kształceniem własnych dzieci, ponieważ to od nas zależy, jakie będzie to „Nowe Pokolenie”.