Polityczne aspekty integracji Polski z Unią Europejską

SPIS TREŚCI

Wstęp 2
I Efekty polityczne integracji Polski z Unią Europejską w okresie przedakcesyjnym 6
1.1 Rozwój współpracy politycznej w latach 1989 – 2001. 6
1.2 Przygotowanie do procesu akcesyjnego 14
1.3. Rozpoczęcie procesu akcesyjnego 17
II Działania integracyjne w zakresie polskiego systemu prawnego 22
2.1 Działania dostosowawcze podejmowane przez Polskę 22
2.2 Dotychczasowe efekty procesu harmonizacji prawa. 26
2.3 Rola parlamentu polskiego w procesie integracji i harmonizacji prawa 33
III Polityczne efekty członkostwa Polski w Unii Europejskiej 41
3.1 Suwerenność państwowa a członkostwo w Unii Europejskiej 41
3.2 Polska na tle innych państw kandydujących do Unii Europejskiej 45
3.3 Polska wobec Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (WPZiB) 55
3.4 Polityczne skutki wejścia Polski do Unii Europejskiej 57
Zakończenie 62
Literatura 66

Wstęp

Członkostwo w Unii Europejskiej stanowi dla Polski historyczną szansę. Unia grupuje bowiem kraje stabilne politycznie, należące do najwyżej rozwiniętych gospodarczo, stosujące najwyższe standardy technologiczne, ekologiczne, socjalne. Integracja europejska jest jedną z najistotniejszych przesłanek decydujących o wzroście znaczenia politycznego Polski na arenie międzynarodowej. Pierwszym krokiem Polski na drodze przyłączenia się do Wspólnot Europejskich było podpisanie 16 grudnia 1991 roku Układu stowarzyszeniowego, którego pełna nazwa brzmi: „Układ Europejski Ustanawiający Stowarzyszenie między Rzeczpospolitą Polską z jednej strony a Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi z drugiej strony”. Celem tego stowarzyszenia, oprócz wprowadzenia strefy wolnego handlu, jest pełne członkostwo Polski we Wspólnocie. W preambule Układu podkreślono „że końcowym celem Polski jest członkostwo we Wspólnocie, a stowarzyszenie, zdaniem Stron, pomoże Polsce osiągnąć ten cel”.

Układ wszedł w życie 1 lutego 1994 roku, a trzy miesiące później, Polska złożyła oficjalny wniosek o członkostwo w Unii Europejskiej. Na podstawie tego wniosku, po wydaniu pozytywnej opinii przez Komisję Europejską, 31 marca 1998 roku rozpoczęły się negocjacje w sprawie wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. W ramach negocjacji od 27 kwietnia 1998 roku trwał screening, czyli przegląd ustawodawstwa polskiego pod względem jego zgodności z unijnym acquis communautaire. Przegląd ten objął swoim zakresem 31 dziedzin i miał za zadanie wykazać, jak dalece posunęło się zbliżanie prawa polskiego do wspólnotowego. Następnym etapem negocjacji było złożenie stanowisk negocjacyjnych, które trwało od 1 września 1998 roku do końca 1999 roku. Polityczne korzyści, wynikające z przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, polegać będą na zacieśnieniu związków Polski z resztą Europy oraz możliwości brania aktywnego udziału w działalności instytucji wspólnotowych. Zwiększy to bezpieczeństwo Polski i Polaków.

U źródeł naszych starań o przyjęcie do Unii Europejskiej leży dążenie do wzrostu poczucia bezpieczeństwa. Struktury europejskie są w stanie znacznie skuteczniej zapewnić bezpieczeństwo, niż Polska występująca jako samodzielny podmiot stosunków międzynarodowych. Odmienna jest bowiem w obu przypadkach pozycja negocjacyjna kraju. Działając samodzielnie, Polska ma znacznie mniej do zaoferowania partnerom. Tym samym ma mniejszą siłę przetargową, aby skutecznie zabiegać w stosunkach międzynarodowych o realizację swoich interesów. Włączenie do struktur Unii Europejskiej daje możliwości lepszej partnerskiej współpracy i poczucia bezpieczeństwa, zmniejsza też podatność na wpływy silniejszych partnerów.

Integracja Polski z Unią Europejską zapewni obywatelom Polski swobodę podróżowania po jej obszarze bez kontroli granicznych. Da również możliwość osiedlania się, podejmowania pracy na terenie Unii oraz podniesie jakość i standard życia Polaków.

Polska ma istotną szansę umocnienia pozycji politycznej w wyniku przystąpienia do Unii Europejskiej. W szczególności należy mieć na względzie, iż może odegrać istotną rolę w kształtowaniu „wschodniego wymiaru” polityki Unii. Chodzi tu o zdyskontowanie sąsiedztwa z Ukrainą, Rosją, Białorusią. W ramach instytucji i mechanizmów Unii powstanie szansa na większą skuteczność naszej polityki wschodniej. Polska ma również szansę określić swoją pozycję w Unii jako państwo, wokół którego koncentruje się współpraca regionalna w Europie Środkowej i Wschodniej. Polska może wnieść wkład do nowego kształtu polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej. Będąc członkiem Unii, nasz kraj opowiadać się będzie za taką wizją współpracy europejskiej, która obejmie państwa członkowskie oraz kandydujące do Unii. Wprowadzenie w życie elementów zawartych w aquis pozwoli służbom odpowiedzialnym za bezpieczeństwo wewnętrzne kraju i ochronę granic na bardziej skuteczną walkę z przestępczością. Współpraca polskich służb z ich odpowiednikami zagranicznymi przyczyni się do wzrostu wykrywalności przestępstw i zwiększenia poczucia bezpieczeństwa wśród obywateli – zwłaszcza w zakresie metod walki z przestępczością zorganizowaną oraz produkcją i handlem narkotykami.

Na koniec należy podkreślić, że członkostwo w Unii Europejskiej stanowić będzie najlepszą gwarancję utrwalenia w Polsce demokratycznego modelu ustrojowego. Zapewni bowiem nieodwracalność procesu transformacji, poprzez konsolidację tych wartości, które łączą Polskę z państwami Unii Europejskiej i całym zachodnim systemem gospodarczym i polityczno-obronnym, takich jak: demokracja, zasady państwa prawa, poszanowanie praw człowieka i praw mniejszości oraz gospodarka rynkowa.