Ograniczenia dotyczące osób pełniących funkcje w przedsiębiorstwie państwowym
Korupcja jest zjawiskiem niezwykle złożonym i wielopostaciowym. W najszerszym rozumieniu korupcja to przywłaszczenie zasobów publicznych (dóbr, usług, świadczeń) albo takie nimi dysponowanie, aby bezprawnie uzyskać osobistą korzyść.[1]
Przekupstwo, płatna protekcja, sprzedajność, nieuczciwe pośrednictwo, nepotyzm i wykorzystywanie zajmowanego stanowiska dla osobistych (rodzinnych, koleżeńskich) celów to współcześnie najczęstsze działania korupcyjne.
Polski kodeks karny do przestępstw przeciwko działalności instytucji państwowych i samorządu terytorialnego zalicza: sprzedajność urzędniczą (przyjęcie łapówki), opłatę protekcyjną (wręczenie łapówki), nadużycie służbowe, poświadczenie nieprawdy, nadużycie zaufania, czerpanie korzyści z „prania pieniędzy”, udaremnianie i utrudnianie przetargu. Nie jest więc uzasadnione, ani według kryteriów prawnych, ani socjologicznych, utożsamianie korupcji li tylko z łapownictwem (biernym i czynnym) oraz z płatną protekcją.
Najbardziej typowymi cechami korupcji są[2]:
- powszechność: korupcja występuje od najdawniejszych czasów we wszystkich systemach politycznych i gospodarczych, odkąd wyodrębniona została sfera spraw publicznych;
- rynkowość: cena korupcyjnych transakcji jest wypadkową podaży i popytu na zawłaszczane zasoby publiczne;
- entropia: korupcja rozprzestrzenia się – podobnie jak tkanka nowotworowa – na dziedziny, które wcześniej nie były nią zainfekowane;
- interakcyjność: partnerami korupcyjnej transakcji są zawsze „dawcy” jakichś zasobów publicznych i ich „biorcy”. Kieruje nimi motywacja osiągnięcia maksymalnych osobistych korzyści i wspólne dążenie do zminimalizowania ryzyka, że zawartej czy przeprowadzona transakcja korupcyjna zostanie ujawniona.
Do głównych form korupcji zalicza się natomiast: korupcję urzędniczą, korupcję gospodarczą (komercyjną) i korupcję polityczną. Ta ostatnia jest w Polsce najsłabiej rozeznana i opisana.
[1] M. Surkont, Łapownictwo, Wydawnictwo Prawnicze LEX, Warszawa 1999, s. 28
[2] B. Hołys, Korupcja jako plaga społeczna XXI wieku, „Przegląd Antykorupcyjny” 2011, nr 1, s. 24
To jest gotowa, obroniona praca. Gdyby chcieli Państwo zlecić napisanie zupełnie nowej pracy, to zapraszamy na stronę pisanie prac - sprawdzony serwis!