Media a kształtowanie się wyobraźni społecznej dziecka we współczesnej rodzinie

Liczba stron: 122

Nazwa Szkoły Wyższej: Uniwersytet Zielonogórski

Rodzaj pracy: magisterska

Rok oddania: 2003

Zawartość pracy:

SPIS TREŚCI

WSTĘP

ROZDZIAŁ I WPŁYW MEDIÓW NA WYOBRAŹNIĘ DZIECKA WE WSPÓŁCZESNEJ RODZINIE W ŚWIETLE LITERATURY 7
1. Ustalenia terminologiczne i pojęciowe 7
1.1 Pojęcie rodziny i jej charakter 7
1.2 Dziecko i charakter dzieciństwa 11
1.3 Dziecko we współczesnej polskiej rodzinie 14
1.4 Komunikacja masowa – media 18
1.5 Pojęcie wyobraźni 20
2. Istota wychowania rodzinnego 23
3. Dziecko i wychowanie przez świat multimedialny 27
3.1. Cele wychowania medialnego 29
4. Efekty medialnego wychowania dzieci w społeczeństwie i rodzinie 34
5. Typy wyobraźni społecznej dzieci i ich związek z wychowaniem w rodzinie i społeczeństwie 39
5.1. Dzieci o wyobraźni konsumpcyjnej – wyobraźnia smaku raju 40
5.2. Dzieci o wyobraźni przemocy i brutalizacji życia – wyobraźnia antyspołeczna 42
5.3. Dzieci o wyobraźni pro społecznej 44
5.4. Dzieci o wyobraźni edukacyjnej – wyobraźnia mola książkowego 45
5.5. Dzieci o wyobraźni piękna i brzydoty – wyobraźnia estetyczna 47
5.6. Dzieci o wyobraźni uczuć – wyobraźnia emocjonalna 48
6. O potrzebie kierowania rozwojem wyobraźni dziecięcej 49
7. Uwagi końcowe do rozdziału I 52

ROZDZIAŁ II ZAŁOŻENIA METODOLOGICZNE BADAŃ WŁASNYCH 56
1. Problemy badawcze 56
2. Hipotezy 57
3. Zmienne i wskaźniki 59
4. Metody, techniki narzędzia badawcze 61
5. Charakterystyka próby badawczej 64
6. Organizacja i teren badań 68

ROZDZIAŁ III WPŁYW MEDIÓW NA WYOBRAŹNIĘ DZIECI NA PODSTAWIE BADAŃ WŁASNYCH 71
1. Wartości programów telewizyjnych dla dzieci w opinii rodziców 71
2. Programy najchętniej oglądane przez dzieci – jakie i dlaczego? 77
3. Miejsce mediów w życiu rodziny – aspekt wychowawczy 83

ROZDZIAŁ IV WARTOŚCI PROGRAMÓW TELEWIZYJNYCH W OPINII DZIECI I OSÓB ZNACZĄCYCH – PODSUMOWANIE WYNIKÓW BADAŃ WŁASNYCH 96
1. Programy telewizyjne dla młodzieży – a ich wartości wychowawcze 96
2. Zakres kontroli przez rodziców programów, które ich dzieci oglądają 98
3. Wpływ środowiska rodzinnego na dostrzeganie wartości wychowawczych w programach telewizyjnych 101

ZAKOŃCZENIE 104
BIBLIOGRAFIA 107
ANEKS 111

WSTĘP

W dobie współczesnej cywilizacji telewizor jest popularnym sprzętem znajdującym się w domu prawie każdej rodziny. Jest najtańszą i najpowszechniejszą formą kontaktu ze światem. Oglądanie telewizji wypełnia znaczną część czasu wolnego dzieci i dorosłych.

Telewizor towarzyszy wspólnym rozmowom, posiłkom, spotkaniom towarzyskim i uroczystościom rodzinnym. Jego obecność w domu nie należy tak jak dawniej do luksusu. Obecnie jest już powszechnością. Wiele dzieci potrafi umiejętnie posługiwać się sprzętem telewizyjnym jak też komputerowym. Być może wynika to z tego, że dostęp do telewizora i komputera nie jest w żaden sposób utrudniony. Wystarczy usiąść wygodnie w fotelu i przy pomocy pilota lub kilku przycisków uruchomić emisję programów.

Telewizja i komputer głęboko przenikają do życia społecznego. Pokonują bariery wiekowe, wyznaczają poziom i charakter życia, umożliwiają zaspokajanie potrzeb, wpływają na kształtowanie postaw, sposób myślenia, wyznaczają formy i sposoby komunikowania się z otoczeniem.

Wiele dzieci posiada telewizor lub komputer w swoim własnym pokoju (czasami nawet obie rzeczy), co z pewnością zmniejsza kontrolę rodziców i opiekunów nad treściami, jakie ich pociechy odbierają, a treści te w obecnych czasach są rozmaite. Prezentowana jest miłość, przyjaźń, bezinteresowność, ale również można obejrzeć wiele kłótni, bójek, zdrad małżeńskich, przestępstw. Brak kontroli ze strony rodziców może mieć negatywny wpływ na dzieci, gdyż ciężko im jest w chaosie docierających do nich informacji odróżnić fikcję od rzeczywistości. Dlatego dorośli powinni troszczyć się o właściwy odbiór treści przekazywanych przez telewizję, tak by dzieci i młodzież oglądali programy przeznaczone właśnie dla nich i aby były one wartościowe.

Telewizja i komputer – złodzieje czasu, czy okno na świat? Pomagają dzieciom się rozwijać, czy raczej je ogłupiają i wywalają agresją? Takie i inne pytania nurtują rodziców, pedagogów, nauczycieli od czasów powstania telewizji, postaram się na nie odpowiedzieć w mojej pracy.

W niniejszej pracy podjęłam zagadnienie wpływu przekazów telewizyjnych oraz komputerowych na wyobraźnię i zachowania dzieci w wieku szkolnym 13 – 15 lat.

Pierwsza część pracy poświęcona jest rozważaniom teoretycznym o mass mediach, ich wpływie na dzieci i młodzież.

W drugiej części omówiłam zagadnienia metodologii badań, problemy, metody i narzędzia badawcze, a następnie zaprezentowałam wyniki badań własnych, tj. wywiadu i ankiety, które przeprowadziłam wśród dzieci i ich rodziców, a także obserwacji niektórych zachowań młodzieży.

Zakończenie pracy zawiera wnioski i podsumowanie.

Uzupełnieniem pracy, o charakterze źródłowym są aneksy, w których znalazły się kwestionariusze ankiet przeprowadzone wśród badanej grupy dzieci i rodziców