Interdyscyplinarny aspekt samobójstwa

SPIS TREŚCI

Wstęp .3
Rozdział 1. Historyczne i teoretyczne poglądy na zjawisko samobójstwa 6
1.1. Samobójstwo w historii i obyczajach 6
1.2. Kierunki badań samobójstw 12
Rozdział 2. Socjologiczne uwarunkowania samobójstw22
2.1. Dynamika i struktura samobójstw .22
2.2. Płeć, wiek i inne cechy demograficzne samobójców 27
2.3. Samobójstwo a zabójstwo 31
2.4. Próby samobójcze dzieci i młodzieży 35
Rozdział 3. Osobowość samobójców 40
3.1. Etiologia działań samobójczych 40
3.2. Motywacje samobójcze 43
Rozdział 4. Problem zjawisk samobójczych w Wojsku 51
4.1. Zachowania suicydalne wśród żołnierzy 51
4.2. Środowisko wojskowe jego cechy i uwarunkowania 55
Rozdział 5. Metodyka postępowania a sposoby popełnienia samobójstw 60
5.1. Wprowadzenie 60
5.2. Powieszenie 63
5.3. Otrucia 65
5.4. Inne 67
Zakończenie 70
Bibliografia 72

Wstęp

Treścią niniejszej pracy jest problematyka samobójstwa. Śmierć samobójcza dla ogółu społeczeństwa zarówno fascynująca jak i przerażająca – dla nas kiedy mamy z nią do czynienia bliżej- działa na wyobraźnię, wpływa na ukształtowanie się naszych dążeń, klęsk lub nadziei. W rzeczywistości teatrem samobójstwa jest życie. Samobójstwo wbrew potocznemu mniemaniu częściej ma miejsce we własnym domu niż w szpitalu, może dosięgnąć zarówno znaną osobistość o której czytamy w gazecie jak też naszego sąsiada zza ściany, kogoś z rodziny lub porostu nas samych. Śmierć osób najbliższych jest również naszą klęską, nieszczęściem, jest ostateczną rezygnacją ze wspólnych uznawanych dotychczas wartości. Często śmierć samobójcza stanowi kres dążeń i cierpień- a myśl o samobójstwie jest jedyną pociechą i wyjściem. Prawo napiętnowało samobójstwo jako zbrodnie, religia nazywa je grzechem, a społeczeństwo odwraca się od niego. Najczęściej próbuje się je zatuszować lub usprawiedliwić chorobą umysłową, tak jakby było ono najwyższa aberracją antyspołeczną.

Samobójstwo jako czyn samouszkodzenia podjęty z zamiarem pozbawienia się życia stanowi obecnie poważny problem społeczny. Fakt popełnienia samobójstwa w głównej mierze związany jest z szybkim rozwojem społecznym, charakteryzującym się wzmożonym tempem przemian w sferze społeczno-kulturowej, naukowo-technicznej i ekonomicznej. Niekiedy drastyczne obniżanie się stopy życiowej, brak środków na utrzymanie rodziny, bezrobocie i kryzys wartości powoduje, że ryzyko zachowań autodestrukcyjnych u ludzi znacznie wzrasta.

Samobójstwo jest zachowaniem złożonym, uwarunkowanym wieloczynnikowo. Powodem są oddziaływujące na siebie czynniki: psychospołeczne, biologiczne, zaburzenia psychiczne, obciążenia genetyczne, ważne wydarzenia mające miejsce w rodzinie czy cechy osobowość oraz przewlekłe choroby. Sam fakt że codziennie na świecie co najmniej 1500 osób odbiera sobie życie, a dziesięciokrotnie więcej -15 000 usiłuje je popełnić, stanowi palący problem ogólnospołeczny. Pamiętajmy, że samobójstwo było i jest uważane za wskaźnik społecznej dezintegracji. Im społeczeństwo spójniejsze, bardziej zwarte, tym niższe współczynniki samobójstw.

Wybierając problem samobójstwa miałem na uwadze nie tylko humanistyczny aspekt zjawiska, ale również problem aktualnie społeczny- w wielu krajach jak i w Polsce notuje się stały wzrost popełnianych samobójstw. Dodatkowa okoliczność przedstawienia problemu zachowań suicydalnych jest wzrastająca ilość samobójstw wśród dzieci i młodzieży. Corocznie kilkadziesiąt dzieci w Polsce umiera w wieku od 10-14 lat ( w roku 1996 odnotowano 63 zgonów samobójczych dzieci) i kilkaset w wieku od 17-20 lat (w samym tylko województwie Warszawskim w 1996 r. odebrało sobie życie 20 osób).

Ze względu na małą dostępność materiałów i małe zainteresowanie problemem samobójstwa w polskiej literaturze chciałem te lukę uzupełnić przedstawiając problem samobójstwa w aspekcie interdyscyplinarnym, pokazać kto, gdzie i w jaki sposób popełnia samobójstwo. Ale istotne było także dla mnie aby niniejsza praca odpowiedziała chociaż w minimalnym stopniu na pytanie dlaczego człowiek popełnia samobójstwo.

Praca obejmuje 5 rozdziałów i zakończenie. Rozdział 1 przedstawia teoretyczne i historyczny rozwój poglądów na samobójstwo. Rozdział 2 traktuje o socjologicznym uwarunkowaniu samobójstw, przedstawia samobójstwo jako problem społeczny i mówi kto i gdzie popełnia samobójstwo. Rozdział 3 opisuje aspekt psychobiologiczny samobójstwa, jego etiologie, przyczyny i motywacje. Rozdział 4 mówi o problemie samobójstwa w środowiskach zamkniętych jakim jest wojsko. W rozdziale 5 dowiemy się o technikach popełnienia samobójstwa a także czy śmierć była wynikiem samobójstwa, wypadku czy tez umyślnego działania osób trzecich. Na końcu podaje spis bibliograficzny obejmujący pozycje wprost lub pośrednio wykorzystane w pracy.