Controlling w zarządzaniu przedsiębiorstwem

Spis treści

WSTĘP 2

1. ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWEM W WARUNKACH GOSPODARKI RYNKOWEJ 4
1.1. Istota i funkcje zarządzania 4
1.2. Nowoczesne metody zarządzania 11
1.3. Potrzeby informacyjne zarządzania 19

2. BUDOWA I FUNKCJONOWANIE SYSTEMU CONTROLLINGU 24
2.1. Pojęcie i rodzaje controllingu w zarządzaniu 25
2.2. Funkcje i zakres controllingu 33
2.3. Zadania controllera 37
2.4. Wdrażanie systemu controllingu 40
2.5. Controlling a rachunkowość 42

3. OBSZARY DZIAŁAŃ CONTROLLINGU ORAZ JEGO NARZĘDZIA 46
3.1. Controlling w zarządzaniu finansowym 46
3.2. Controlling w zarządzaniu produkcją 61
3.3. Controlling w zarządzaniu zasobami ludzkimi 70
3.4. Controlling działań marketingowych 74

ZAKOŃCZENIE 74

BIBLIOGRAFIA 76

Wstęp

Przejście do gospodarki rynkowej i związana z tym budowa nowego systemu społeczno-gospodarczego, pociągnęło za sobą konieczność zmiany zachowań rynkowych polskich przedsiębiorstw. Prowadzenie działalności w „twardych” warunkach rynkowych z jednej strony wymusiło na zarządach podmiotów gospodarczych konieczność rygorystycznego przestrzegania zasad racjonalnego gospodarowania, z drugiej strony dało przedsiębiorstwom swobodę i szerokie możliwości kształtowania ich rozwoju.

Taka rzeczywistość wywołuje konieczność autonomizacji procesów decyzyjnych, dotyczących określania celów i zadań w warunkach ryzyka, czy niepewności. Zgodnie z tym przedsiębiorstwo samo formułuje własną strategię działania.

Wzrastająca na rynku konkurencja doprowadza do zmiany stereotypowych form zachowań i nawyków związanych ze sposobem prowadzenia podmiotu gospodarczego. Zmiany te narzucają kierownictwu przedsiębiorstwa konieczność poszukiwania narzędzi umożliwiających szybkie podejmowanie decyzji, ograniczających ryzyko gospodarcze. Przyczyni się to w efekcie do realizacji założonych celów operacyjnych, jak i długofalowych zamierzeń, np. maksymalizacji zysku, kontynuacji funkcjonowania oraz szeroko pojętego rozwoju przedsiębiorstwa.

Ewolucja gospodarki w stronę konsumenta stworzyła konieczność bardziej kompleksowego systemu zarządzania, stawiając przed podmiotem gospodarczym wyższe wymagania w zakresie planowania, koordynacji działań, kontroli oraz informacji. Doświadczenia gospodarki amerykańskiej, czy też krajów zachodnioeuropejskich wskazują, że pomocnym narzędziem dla realizacji tych zadań jest controlling, który jako ponadfunkcyjny instrument zarządzania stwarza nowe możliwości dla rozwiązywania wielu złożonych problemów związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa. Controlling jest sposobem myślenia i działania realizowanym przez współpracujące ze sobą jednostki organizacyjne przedsiębiorstwa.

Celem niniejszej pracy jest prezentacja koncepcji controllingu, jako jednej z nowoczesnych metod zarządzania.

W rozdziale pierwszym zdefiniowano pojęcie zarządzania, a także pokazano podstawowe jego funkcje. Przedstawiono również nowoczesne metody zarządzania, powszechnie stosowane na świecie, a mianowicie reengineering, benchmarking, kompleksowe zarządzanie jakością oraz controlling. Ukazano również rolę informacji i potrzeby informacyjne w procesie zarządzania.

Rozdział drugi poświęcony został koncepcji controllingu. Zostało zdefiniowane pojęcie controlingu, a także wyróżnione zostały jego podstawowe rodzaje: controlling operacyjny i controlling strategiczny. Opisano funkcje i zadania systemu controllingu. Przedstawiono również rolę controllera i jego zadania. Zaprezentowano problemy wdrażania systemu controllingu w przedsiębiorstwie oraz bariery jakie temu procesowi towarzyszą. Pokazano także związek controllingu z rachunkowością, zwłaszcza z rachunkowością zarządczą.

W rozdziale trzecim przedstawiono podstawowe obszary działalności controllingu, a mianowicie zarządzanie finansami, zarządzanie produkcją, zarządzanie zasobami ludzkimi oraz marketing. Zostały opisane również podstawowe instrumenty stosowane przez controlling w każdym z wymienionych obszarów jego działalności.

Przy tworzeniu niniejszej pracy wykorzystane zostały informacje zebrane na podstawie literatury oraz informacje udostępnione przez badane Przedsiębiorstwo.
W celu lepszego zobrazowania poruszonych problemów posłużono się schematami, tabelami i wykresami.