Aktywność zawodowa kobiet a macierzyństwo

Liczba stron: 129

Nazwa Szkoły Wyższej: Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Rodzaj pracy: magisterska

Rok oddania: 2015

Zawartość pracy:

SPIS TREŚCI

WSTĘP 9

I. PROBLEMATYKA MACIERZYŃSTWA W ŚWIETLE LITERATURY 11
1.1. POJĘCIE MACIERZYŃSTWA 11
1.2. CHARAKTERYSTYKA OBOWIĄZKÓW KOBIETY JAKO MATKI – WYRZECZENIA I KORZYŚCI 15
1.3. STOSUNEK WSPÓŁCZESNYCH KOBIET DO MACIERZYŃSTWA 22
1.4. OCZEKIWANIA SPOŁECZNE WOBEC WSPÓŁCZESNYCH KOBIET – OBOWIĄZUJĄCY STEREOTYP „MATKI POLKI” 25
1.5. POLITYKA PRORODZINNA W POLSCE 29

II. ANALIZA ZAGADNIENIA AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ KOBIET 36
2.1. POJĘCIE AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ 36
2.2. ASPIRACJE ŻYCIOWE WSPÓŁCZESNYCH KOBIET 38
2.3. AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA KOBIET A MACIERZYŃSTWO 40
2.4. STOSUNEK SPOŁECZEŃSTWA DO PRACY ZAWODOWEJ KOBIET 43
2.5. UŁATWIENIA OFEROWANE PRZEZ PRACODAWCÓW WOBEC PRACUJĄCYCH MATEK 44
2.5.1. ZAWÓD „GOSPODYNI DOMOWA” 48

III. METODOLOGICZNA STRATEGIA BADAŃ WŁASNYCH 51
3.1. PRZEDMIOT I CEL PRACY 51
3.2. PROBLEMY BADAWCZE 52
3.3. METODY, TECHNIKI I NARZĘDZIA BADAWCZE 53
3.3.1. METODY JAKOŚCIOWE 54
3.3.2. METODY ILOŚCIOWE 55
3.3.3. TECHNIKI BADAWCZE 56
3.3.4. NARZĘDZIA BADAWCZE 58
3.4. HIPOTEZY 60
3. 5. ZMIENNE I ICH WSKAŹNIKI 61

IV. ANALIZA I INTERPRETACJA WYNIKÓW BADAŃ WŁASNYCH 64
4.1. OPIS TERENU I GRUPY BADAWCZEJ 64
4.2. STRUKTURA BADANYCH OSÓB 65
4.2.1. ANALIZA WYNIKÓW ANKIETY NR 1 65
4.2.2. ANALIZA WYNIKÓW ANKIETY NR 2 85
4.3. WNIOSKI SKONSTRUOWANE NA BAZIE WYNIKÓW BADAŃ PRZEPROWADZONYCH W DWÓCH GRUPACH KOBIET 103

Zakończenie 109
Bibliografia: 111
Aneks 118

Wstęp:

Cel główny niniejszej pracy, czyli kwestia wzajemnych korelacji pomiędzy aktywnością zawodową kobiet i macierzyństwem jest aktualnie tematem wielu dywagacji. Biorąc pod uwagę zrewolucjonizowany pogląd na społeczną, a także rodzinną pozycję kobiety, możemy zaobserwować znaczne zmiany zachodzące w mentalności Polek, które stały się bardziej niezależne i żądne sukcesu. Wpływa to bezpośrednio na podejmowane przez nie życiowe wybory dokonujące się na płaszczyźnie – kariera czy dziecko. Ponadto, dzięki temu, iż upowszechniła się idea świadomego macierzyństwa, powstał dogodny grunt dla rozwinięcia się modelu kobiety sprawnie łączącej role rodzinne z zawodowymi, ale również takiej, która całkowicie wyrzekła się macierzyństwa na rzecz kariery. Jednakowoż, panie wpasowujące się w niegdyś powszechnie obowiązujący stereotyp Matki Polki hołubiący macierzyństwu jako powołaniu każdej kobiety, także mają swój czynny udział w społeczeństwie. Zagadnienie będące tematem tej pracy powinno być zatem rozpatrywane z dwóch różnych perspektyw.

Wybór tematu niniejszej pracy magisterskiej uwarunkowany został przede wszystkim moimi osobistymi zainteresowaniami kwestią aktywności zawodowej kobiet oraz macierzyństwa w kontekście ich wzajemnego oddziaływania. Problematyka ta wydała mi się frapująca, gdyż niewątpliwie jest wielowymiarowa, definiowana przez różnorodne, często niezależne od siebie czynniki. Generuje wiele sprzecznych opinii, które uzasadniane są konkretnymi argumentami. Okazuje się więc, że jedynie dogłębna analiza kilku komponentów składających się na sieć zależności między realizowaniem kariery zawodowej a podejmowaniem decyzji o dziecku, pozwoli nam na lepsze zrozumienie tego tematu, a co za tym idzie, uzyskanie odpowiedzi na pytania: jaki jest wpływ aktywności zawodowej kobiet na ich decyzję o macierzyństwie oraz w jaki sposób posiadanie potomstwa wpływa na realizowanie kariery.

W części teoretycznej zajęłam się zdefiniowaniem podstawowych pojęć związanych z macierzyństwem oraz aktywnością zawodową. Opisałam między innymi jaki stosunek do kwestii rodzenia dzieci mają współczesne kobiety, na czym polegają obowiązki spoczywające na barkach matki oraz jakim oczekiwaniom społecznym musi sprostać Polka żyjąca w obecnych czasach. Przybliżyłam również główne założenia polityki prorodzinnej w naszym państwie. W kwestii aktywności zawodowej określiłam w jaki sposób realizowanie kariery może wpływać na macierzyństwo, jaki jest w Polsce społeczny stosunek do pracy kobiet, czy też na czym polegają ułatwienia oferowane przez pracodawców dla pracujących mam. Przeanalizowałam również kwestię głównych aspiracji życiowych ówczesnych kobiet.

Część empiryczna zawiera metodologię badań własnych, a także zinterpretowanie wyników tychże badań. Jeśli chodzi o główne problemy badawcze niniejszej pracy, to brzmią one następująco: jaki jest związek między realizowaniem kariery przez kobietę, a jej decyzją o posiadaniu dziecka? A także, jak posiadanie potomstwa wpływa na pracę zawodową kobiety? Ponadto, sformułowałam 5 hipotez:

  1. Ówczesne kobiety na pierwszym planie stawiają karierę zawodową.
  2. Kobiety odkładają decyzję o macierzyństwie, ponieważ Państwo nie zapewnia im wystarczającego wsparcia.
  3. Pracujące matki nie czują dostatecznego wsparcia ze strony Państwa.
  4. Na kobietę wywierana jest presja społeczna narzucająca jej rolę matki, którą powinna wypełnić.
  5. Największą trudność w godzeniu obowiązków związanych z pracą oraz z rolą matki stanowi niewystarczająca ilość czasu dla dziecka.

Aby zweryfikować ich prawdziwość, ustaliłam metodologiczną strategię badań, w której posłużyłam się metodą sondażu diagnostycznego, obejmującym dwie niezależne od siebie grupy kobiet – pierwszą stanowiły bezdzietne, pracujące kobiety, druga natomiast skupiała młode matki, które łączą wychowywanie potomstwa z realizowaniem kariery. Techniką, którą posłużyłam się w badaniach była ankieta, a zatem narzędziem były dwa kwestionariusze ankiet sporządzonych za pomocą portalu internetowego. Po przeprowadzeniu badań dokonałam analizy oraz interpretacji wyników, na których podstawie wysunęłam wnioski końcowe, opisane w ostatnim podrozdziale tej pracy.